BBC: Τι συμβαίνει στο Ισραήλ και τη Γάζα; Τι είναι η Χαμάς; Ένας απλός οδηγός για το πλαίσιο της πολεμικής σύγκρουσης

Η παλαιστινιακή οργάνωση της Χαμάς εξαπέλυσε μια άνευ προηγουμένου επίθεση στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, με τους μαχητές της να εισέρχονται σε κοινότητες κοντά στη Λωρίδα της Γάζας, σκοτώνοντας εκατοντάδες ανθρώπους και παίρνοντας δεκάδες ομήρους.

Μέσα από ερωτήσεις και απαντήσεις επιχειρείται να δοθεί μια σύντομη και κατατοπιστική εικόνα των όσων έχουν συμβεί  στο παρελθόν  αλλά συμβαίνουν και τώρα .

Τι είναι η Χαμάς;

Η Χαμάς είναι μια παλαιστινιακή μαχητική ομάδα που κυβερνά τη Λωρίδα της Γάζας. Το όνομά  της είναι ακρωνύμιο του Harakat al-Muqawama al-Islamiya, ή «Κίνημα Ισλαμικής Αντίστασης» και σημαίνει «ζήλος» στα αραβικά. Η ομάδα έχει ορκιστεί στην καταστροφή του Ισραήλ και θέλει να την αντικαταστήσει με ένα ισλαμικό κράτος. Η Χαμάς έχει κάνει πολλούς πολέμους με το Ισραήλ από τότε που ανέλαβε την εξουσία στη Γάζα το 2007. Εκτόξευσε -ή επέτρεψε σε άλλες μαχητικές ομάδες να εκτοξεύσουν- χιλιάδες ρουκέτες κατά του Ισραήλ και πραγματοποίησε άλλες θανατηφόρες επιθέσεις.

Το Ισραήλ έχει επανειλημμένα επιτεθεί στη Χαμάς με αεροπορικές επιδρομές ως απάντηση και έστειλε στρατεύματα στη Γάζα κατά τη διάρκεια δύο από τους πολέμους.

Μαζί με την Αίγυπτο, έχει αποκλείσει τη Λωρίδα της Γάζας από το 2007 για λόγους ασφαλείας, όπως λέει

Η Χαμάς – ή σε ορισμένες περιπτώσεις η στρατιωτική της πτέρυγα, οι Ταξιαρχίες Izzedine al-Qassam – έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική ομάδα από το Ισραήλ, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και από άλλες δυνάμεις.

Το Ιράν υποστηρίζει την ομάδα, παρέχοντάς της χρηματοδότηση, όπλα και εκπαίδευση.

 

Τι είναι η Λωρίδα της Γάζας και γιατί είναι σημαντική;

Η Λωρίδα της Γάζας είναι μια περιοχή μήκους 41 χιλιομέτρων (25 μίλια) και πλάτους 10 χιλιομέτρων που βρίσκεται μεταξύ του Ισραήλ, της Αιγύπτου και της Μεσογείου Θάλασσας.

Αρχικά κατεχόμενη από την Αίγυπτο, η Γάζα καταλήφθηκε από το Ισραήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Μέση Ανατολή το 1967 μαζί με τη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ.

Το Ισραήλ απέσυρε τα στρατεύματά του και περίπου 7.000 εποίκους από την περιοχή το 2005.

Αυτή τη στιγμή φιλοξενεί περίπου 2,3 εκατομμύρια ανθρώπους και έχει έναν από τους πιο πυκνούς πληθυσμούς στον κόσμο.

Το Ισραήλ ελέγχει τον εναέριο χώρο πάνω από τη Γάζα και την ακτογραμμή της, και ελέγχει αυστηρά την κυκλοφορία ανθρώπων και αγαθών μέσω των συνοριακών διελεύσεων.

Ομοίως, η Αίγυπτος ελέγχει ποιος περνάει μέσα και έξω από τα σύνορά της με τη Γάζα.

Περίπου το 80% του πληθυσμού της Γάζας εξαρτάται από τη διεθνή βοήθεια, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, και περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι βασίζονται στην καθημερινή επισιτιστική βοήθεια.

Μετά την άνευ προηγουμένου επίθεση της Χαμάς, το Ισραήλ ανακοίνωσε «πολιορκία» της Γάζας – διακόπτοντας τις προμήθειες σε ηλεκτρισμό, καύσιμα, τρόφιμα, αγαθά και νερό.

Έσβησε το ηλεκτρικό ρεύμα στη Γάζα, αφού ο ένας σταθμός ηλεκτροπαραγωγής της έμεινε από καύσιμα.

Χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, τα συστήματα ύδρευσης και αποχέτευσης της Γάζας αναμένεται επίσης να κλείσουν.

Οι άνθρωποι στη Γάζα θα πρέπει να βασίζονται σε γεννήτριες για ηλεκτρική ενέργεια – εάν έχουν τα καύσιμα για να τις λειτουργήσουν.

 

Τι είναι η Παλαιστίνη;

Η Δυτική Όχθη και η Γάζα, που είναι γνωστά ως παλαιστινιακά εδάφη, καθώς και η Ανατολική Ιερουσαλήμ και το Ισραήλ αποτελούσαν μέρος μιας γης γνωστής ως Παλαιστίνη από τους ρωμαϊκούς χρόνους μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα.

Αυτά ήταν επίσης τα εδάφη των εβραϊκών βασιλείων στη Βίβλο, και θεωρούνται από πολλούς Εβραίους ως η αρχαία πατρίδα τους.

Το Ισραήλ ανακηρύχθηκε κράτος το 1948, αν και η γη εξακολουθεί να αναφέρεται ως Παλαιστίνη από όσους δεν αναγνωρίζουν το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ.

Οι Παλαιστίνιοι χρησιμοποιούν επίσης το όνομα Παλαιστίνη ως όρο ομπρέλα για τη Δυτική Όχθη, τη Γάζα και την Ανατολική Ιερουσαλήμ.

 

Γιατί η Χαμάς εξαπέλυσε την τελευταία της επίθεση;

Αν και η επίθεση από τους μαχητές στις 7 Οκτωβρίου ήταν απροσδόκητη, ήρθε σε μια περίοδο έξαρσης των εντάσεων μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων.

Αυτή η χρονιά ήταν η πιο θανατηφόρα που έχει καταγραφεί για τους Παλαιστίνιους που ζουν στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη, κάτι που θα μπορούσε να παρακινήσει τη Χαμάς να χτυπήσει το Ισραήλ με μια θεαματική επίθεση.

Η Χαμάς μπορεί επίσης να επιδίωκε να σημειώσει μια σημαντική προπαγανδιστική νίκη εναντίον του Ισραήλ για να ενισχύσει τη δημοτικότητά της μεταξύ των απλών Παλαιστινίων.

Το γεγονός ότι έχει αιχμαλωτίσει τόσους πολλούς Ισραηλινούς ομήρους πιστεύεται ότι έχει σχεδιαστεί για να πιέσει το Ισραήλ να απελευθερώσει μερικούς από τους περίπου 4.500 Παλαιστίνιους που κρατούνται στις ισραηλινές φυλακές – ένα εξαιρετικά συγκινητικό ζήτημα για όλους τους Παλαιστίνιους.

Υπάρχουν επίσης εικασίες ότι η επίθεση ενορχηστρώθηκε από το Ιράν – τον μεγάλο εχθρό του Ισραήλ – αν και ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν έχει αρνηθεί την ανάμειξη της χώρας του.

Το Ιράν και η Χαμάς αντιτίθενται επίσης σθεναρά στην αυξανόμενη προοπτική μιας ιστορικής ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας.

Αυτό μπορεί να αποτραπεί εάν η στρατιωτική απάντηση του Ισραήλ στις επιθέσεις της Χαμάς προκαλέσει εκτεταμένη οργή στον αραβικό κόσμο.

 

Πώς συγκρίνεται αυτό με προηγούμενες επιθέσεις της Χαμάς;

Ο διεθνής συντάκτης του BBC, Jeremy Bowen, λέει ότι αυτή είναι η πιο φιλόδοξη επιχείρηση που έχει ξεκινήσει ποτέ η Χαμάς από τη Γάζα και η πιο σοβαρή διασυνοριακή επίθεση που έχει αντιμετωπίσει το Ισραήλ εδώ και μια γενιά.

Μαχητές παραβίασαν το σύρμα που χωρίζει τη Γάζα από το Ισραήλ σε πολλά σημεία.

Λεπτομέρειες για μια σφαγή σε μια ισραηλινή κοινότητα, το Kibbutz Kfar Aza, έχουν προκύψει – με έναν Ισραηλινό στρατηγό να μιλά για μωρά που σκοτώθηκαν.

Ισραηλινοί στρατιώτες είπαν στον Τζέρεμι Μπόουεν ότι κάποιοι από τους νεκρούς είχαν αποκεφαλιστεί.

Από την έναρξη της τελευταίας επίθεσης, ο αριθμός των νεκρών στο Ισραήλ έφτασε τους 1.200 – ενώ περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί από ισραηλινούς βομβαρδισμούς

Γιατί οι  ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών δεν προέβλεψαν;

Δεδομένων των συνδυασμένων πόρων της Shin Bet, των ισραηλινών εγχώριων υπηρεσιών ασφαλείας, της εξωτερικής κατασκοπευτικής υπηρεσίας Mossad και όλων των πόρων των ισραηλινών αμυντικών δυνάμεων, ο ανταποκριτής ασφαλείας του BBC Frank Gardner λέει ότι είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι κανείς δεν το είδε αυτό ή παρέλειψε να ενεργήσει, αν είχαν προειδοποίηση.

Το Ισραήλ έχει αναμφισβήτητα τις πιο εκτεταμένες και καλά χρηματοδοτούμενες υπηρεσίες πληροφοριών στη Μέση Ανατολή, με πληροφοριοδότες και πράκτορες μέσα σε παλαιστινιακές μαχητικές ομάδες, καθώς και στον Λίβανο, τη Συρία και αλλού.

Ο φράχτης των συνόρων μεταξύ της Γάζας και του Ισραήλ διαθέτει κάμερες, αισθητήρες επίγειας κίνησης και τακτικές περιπολίες του στρατού. Ο φράχτης με συρματόπλεγμα υποτίθεται ότι ήταν ένα «έξυπνο φράγμα» για να αποτρέψει ακριβώς το είδος της διείσδυσης που έλαβε χώρα σε αυτήν την επίθεση. Αλλά οι μαχητές της Χαμάς απλώς πέρασαν με μπουλντόζες, έκοψαν τρύπες στο σύρμα ή μπήκαν στο Ισραήλ από τη θάλασσα και με αλεξίπτωτο πλαγιάς.

 

Πώς εμπλέκονται οι ΗΠΑ;

 

Η Αμερική είναι ο στενότερος σύμμαχος του Ισραήλ και οι διαδοχικές κυβερνήσεις έχουν δηλώσει τη «σιδηρά» δέσμευση των ΗΠΑ στην ασφάλεια του Ισραήλ. Μετά την επίθεση της Χαμάς, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι μεταφέρουν αεροπλανοφόρο, πλοία και τζετ στην ανατολική Μεσόγειο και ότι θα δώσουν επίσης στο Ισραήλ επιπλέον εξοπλισμό και πυρομαχικά. Εκτός από μια επίδειξη υποστήριξης προς το Ισραήλ, η κίνηση θα μπορούσε να είναι μια προειδοποίηση για την ισχυρή λιβανέζικη μαχητική ομάδα, τη Χεζμπολάχ – εχθρό του Ισραήλ και υποστηρικτή της Χαμάς – να μην επιτεθεί στο Ισραήλ.

Τουλάχιστον 14 Αμερικανοί πολίτες – μαζί με θύματα από περίπου 16 χώρες, εξαιρουμένου του Ισραήλ – σκοτώθηκαν στην επίθεση της Χαμάς.

Ένας αριθμός Αμερικανών πολιτών είναι επίσης μεταξύ των δεκάδων ανθρώπων που κρατούνται όμηροι από τη Χαμάς στη Γάζα.

Τι συνέβη το 1973 και γιατί οι άνθρωποι το συγκρίνουν με την τελευταία επίθεση της Χαμάς;

Κάποιοι συγκρίνουν την επίθεση της Χαμάς με αυτό που οι Ισραηλινοί αναφέρουν ως Πόλεμος του Γιομ Κιπούρ του 1973. Σχεδόν ακριβώς πριν από 50 χρόνια, το Ισραήλ συνελήφθη σε μια αιφνιδιαστική επίθεση από την Αίγυπτο και τη Συρία την εβραϊκή ιερή ημέρα του Γιομ Κιπούρ.

Οι αραβικές δυνάμεις έκαναν σημαντικές προόδους προτού οι Ισραηλινές καταφέρουν να τις απωθήσουν.

Στον πόλεμο, 2.656 Ισραηλινοί στρατιώτες σκοτώθηκαν και χιλιάδες άλλοι τραυματίστηκαν. Από την αραβική πλευρά, περίπου 18.000 σκοτώθηκαν και δεκάδες χιλιάδες τραυματίστηκαν. Το γεγονός ότι το Ισραήλ αιχμαλωτίστηκε και υπέστη τόσες πολλές απώλειες είχε βαθύ αντίκτυπο στην ισραηλινή ψυχή και η μετέπειτα εστίασή του στη στρατιωτική ετοιμότητα έπεισε τους Ισραηλινούς ότι ένα τέτοιο γεγονός δεν θα μπορούσε ποτέ να συμβεί ξανά.

Πώς μπορεί να αντιδράσουν το Ισραήλ και ο αραβικός κόσμος;

Ο στρατιωτικός διοικητής της Χαμάς, Μοχάμεντ Ντέιφ, κάλεσε τους Παλαιστίνιους και άλλους Άραβες να συμμετάσχουν στην επιχείρηση των μαχητών για «εξάλειψη της [ισραηλινής] κατοχής».

Δεν είναι ξεκάθαρο εάν οι Παλαιστίνιοι στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ ή αλλού στην περιοχή θα λάβουν υπόψη το κάλεσμά του, σύμφωνα με την ανταποκρίτρια του BBC στην Ιερουσαλήμ Yolande Knell.

Το Ισραήλ αναμφίβολα βλέπει τη δυνατότητα για έναν πόλεμο που θα μπορούσε να ανοίξει σε πολλαπλά μέτωπα.

Ένα χειρότερο σενάριο θα έβλεπε την εμπλοκή του κινήματος της Χεζμπολάχ του Λιβάνου.

Από την επίθεση, η υποστηριζόμενη από το Ιράν μαχητική ομάδα της Χαμάς  έχει εκτοξεύσει έναν αριθμό πυραύλων και βλημάτων στο βόρειο Ισραήλ.

Οι ισραηλινές δυνάμεις απάντησαν με επιθέσεις σε θέσεις της Χεζμπολάχ και σε άλλες υποδομές.

Ο ισραηλινός στρατός διέταξε μαζική ενίσχυση των στρατευμάτων και αναμένεται να εξαπολύσει χερσαία επίθεση στη Λωρίδα της Γάζας σύντομα. Λέει ότι 300.000 άτομα, συμπεριλαμβανομένων των εφέδρων που κινητοποιήθηκαν πρόσφατα, βρίσκονται κοντά στα σύνορα της Γάζας «έτοιμο να εκτελέσει την αποστολή που μας έχει ανατεθεί».

Πηγή: bbc.com

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Bigpost.gr

Ακολουθήστε το Bigpost.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις