Σπέρμα από δότη με γονίδιο που προκαλεί καρκίνο χρησιμοποιήθηκε για τη σύλληψη τουλάχιστον 197 παιδιών στην Ευρώπη, μεταξύ άλλων και στην Ελλάδα – Κάποια πέθαναν

Μια μεγάλη ευρωπαϊκή δημοσιογραφική έρευνα αποκαλύπτει ότι ανώνυμος δότης σπέρματος, ο οποίος εν αγνοία του έφερε σπάνια γενετική μετάλλαξη που αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο καρκίνου, έχει αποκτήσει τουλάχιστον 197 παιδιά σε όλη την Ευρώπη, ανάμεσά τους και στην Ελλάδα. Κάποια από αυτά έχουν ήδη χάσει τη ζωή τους, ενώ όσα κληρονόμησαν τη μετάλλαξη ζουν με μεγάλη την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου.

Το σπέρμα δεν πωλήθηκε σε κλινικές του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά το BBC μπορεί να επιβεβαιώσει ότι ένας «πολύ μικρός» αριθμός βρετανικών οικογενειών, οι οποίες έχουν ενημερωθεί, χρησιμοποίησαν το σπέρμα του δότη ενώ έκαναν θεραπεία γονιμότητας στη Δανία.
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Σπέρματος της Δανίας, η οποία πούλησε το σπέρμα, δήλωσε ότι οι οικογένειες που επηρεάστηκαν εκφράζουν τη «βαθιά τους συμπάθεια» και παραδέχτηκε ότι το σπέρμα χρησιμοποιήθηκε για την τεκνοποίηση πάρα πολλών μωρών σε ορισμένες χώρες.

Η έρευνα διεξήχθη από 14 δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς, συμπεριλαμβανομένου του BBC, στο πλαίσιο του Δικτύου Ερευνητικής Δημοσιογραφίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ραδιοτηλεόρασης.

Το σπέρμα προήλθε από έναν ανώνυμο άνδρα που πληρώθηκε για να δωρίσει ως φοιτητής, ξεκινώντας από το 2005. Το σπέρμα του χρησιμοποιήθηκε στη συνέχεια από γυναίκες για περίπου 17 χρόνια.

Είναι υγιής και πέρασε τους ελέγχους ελέγχου δότη. Ωστόσο, το DNA σε ορισμένα από τα κύτταρά του μεταλλάχθηκε πριν γεννηθεί. Έβλαψε το γονίδιο TP53 – το οποίο έχει τον κρίσιμο ρόλο στην πρόληψη της μετατροπής των κυττάρων του σώματος σε καρκινικά.

Το μεγαλύτερο μέρος του σώματος του δότη δεν περιέχει την επικίνδυνη μορφή του TP53, αλλά έως και 20% του σπέρματός του περιέχει.

Ωστόσο, οποιαδήποτε παιδιά που προέρχονται από προσβεβλημένο σπέρμα θα έχουν τη μετάλλαξη σε κάθε κύτταρο του σώματός τους.
Αυτό είναι γνωστό ως σύνδρομο Li Fraumeni και συνοδεύεται από πιθανότητα έως και 90% εμφάνισης καρκίνου, ιδιαίτερα κατά την παιδική ηλικία, καθώς και καρκίνου του μαστού αργότερα στη ζωή. «Είναι μια τρομερή διάγνωση», δήλωσε στο BBC η καθηγήτρια Clare Turnbull, γενετιστής καρκίνου στο Ινστιτούτο Έρευνας για τον Καρκίνο στο Λονδίνο. «Είναι μια πολύ δύσκολη διάγνωση για μια οικογένεια, υπάρχει ένα δια βίου βάρος να ζεις με αυτόν τον κίνδυνο, είναι σαφώς καταστροφικό».

Μαγνητικές τομογραφίες του σώματος και του εγκεφάλου απαιτούνται κάθε χρόνο, καθώς και κοιλιακά υπερηχογραφήματα, για να εντοπιστούν όγκοι. Οι γυναίκες συχνά επιλέγουν να υποβληθούν σε αφαίρεση στήθους για να μειώσουν τον κίνδυνο καρκίνου. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Σπερματοζωαρίων δήλωσε ότι «ο ίδιος ο δότης και τα μέλη της οικογένειάς του δεν είναι άρρωστα» και μια τέτοια μετάλλαξη «δεν ανιχνεύεται προληπτικά με γενετικό έλεγχο». Είπαν ότι «μπλοκάρισαν αμέσως» τον δότη μόλις ανακαλύφθηκε το πρόβλημα με το σπέρμα του.

Παιδιά έχουν πεθάνει

Γιατροί που εξέταζαν παιδιά με καρκίνο που συνδέεται με τη δωρεά σπέρματος εξέφρασαν ανησυχίες στην Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ανθρώπινης Γενετικής φέτος. Ανέφεραν ότι βρήκαν 23 με την παραλλαγή από τα 67 παιδιά που ήταν γνωστά εκείνη την εποχή. Δέκα είχαν ήδη διαγνωστεί με καρκίνο.

Μέσω αιτημάτων για την Ελευθερία της Πληροφόρησης και συνεντεύξεων με γιατρούς και ασθενείς, μπορούμε να αποκαλύψουμε ότι γεννήθηκαν σημαντικά περισσότερα παιδιά από τη δότρια. Ο αριθμός είναι τουλάχιστον 197 παιδιά, αλλά αυτός μπορεί να μην είναι ο τελικός αριθμός, καθώς δεν έχουν ληφθεί δεδομένα από όλες τις χώρες. Είναι επίσης άγνωστο πόσα από αυτά τα παιδιά κληρονόμησαν την επικίνδυνη μετάλλαξη.

Η Δρ. Edwige Kasper, γενετιστής καρκίνου στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ρουέν, στη Γαλλία, η οποία παρουσίασε τα αρχικά δεδομένα, δήλωσε στην έρευνα: «Έχουμε πολλά παιδιά που έχουν ήδη αναπτύξει καρκίνο. «Έχουμε κάποια παιδιά που έχουν ήδη αναπτύξει δύο διαφορετικούς καρκίνους και μερικά από αυτά έχουν ήδη πεθάνει σε πολύ νεαρή ηλικία».

Η Céline, δεν είναι το πραγματικό της όνομα, είναι μια ανύπαντρη μητέρα στη Γαλλία, το παιδί της οποίας συνελήφθη με το σπέρμα του δότη πριν από 14 χρόνια και φέρει τη μετάλλαξη.

Δέχτηκε ένα τηλεφώνημα από την κλινική γονιμότητας που χρησιμοποιούσε στο Βέλγιο, που την προέτρεπε να κάνει έλεγχο στην κόρη της. Λέει ότι δεν έχει «απολύτως καμία μνησικακία» απέναντι στον δότη, αλλά λέει ότι ήταν απαράδεκτο να της δόθηκε σπέρμα που «δεν ήταν καθαρό, που δεν ήταν ασφαλές, που ενείχε κίνδυνο». Και ξέρει ότι ο καρκίνος θα την κατατρέχει για το υπόλοιπο της ζωής της. «Δεν ξέρουμε πότε, δεν ξέρουμε ποιο, και δεν ξέρουμε πόσα», λέει. «Καταλαβαίνω ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να συμβεί και πότε το κάνει, θα πολεμήσουμε και αν υπάρχουν αρκετοί, θα πολεμήσουμε αρκετές φορές.

Το σπέρμα του δότη χρησιμοποιήθηκε σε 14 χώρες
Το σπέρμα του δότη χρησιμοποιήθηκε από 67 κλινικές γονιμότητας σε 14 χώρες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα (Δανία, Βέλγιο, Ισπανία, Ισλανδία, Γερμανία, Ελλάδα, Κύπρος, Σκόπια, Γεωργία, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Πολωνία, Αλβανία και Σερβία). Δεν υπάρχει διεθνής νομοθεσία που να περιορίζει πόσες φορές μπορεί να χρησιμοποιηθεί το σπέρμα ενός δότη παγκοσμίως. Κάθε χώρα θέτει δικά της όρια.

Για παράδειγμα, στο Βέλγιο, ένας δότης επιτρέπεται να χρησιμοποιείται από έξι οικογένειες, όμως στην πράξη 38 γυναίκες απέκτησαν 53 παιδιά με το σπέρμα του ίδιου άνδρα, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο το όριο είναι 10 οικογένειες ανά δότη.

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Σπέρματος παραδέχθηκε ότι τα όρια «δυστυχώς παραβιάστηκαν» σε ορισμένες χώρες και ότι βρίσκεται σε διάλογο με τις αρμόδιες αρχές στη Δανία και το Βέλγιο.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Bigpost.gr

Ακολουθήστε το Bigpost.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις