Nότης Μαριάς: Να πως Ελλάδα και Κύπρος άνοιξαν την Κερκόπορτα για ψήφιση του Κανονισμού SAFE με ειδική πλειοψηφία και όχι με ομοφωνία

Γράφει ο Νότης Μαριάς

Συνεχίζονται άκαρπες οι προσπάθειες της κυβέρνησης προκειμένου να αποσείσει από πάνω της τις τεράστιες πολιτικές ευθύνες για τους χειρισμούς της που άνοιξαν την Κερκόπορτα για την είσοδο της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Άμυνα και τη συνακόλουθη χρηματοδότηση της τουρκικής πολεμικής βιομηχανίας από το πακέτο των 800 δισ. ευρώ του ReArmEurope.

Μάλιστα η κυβέρνηση προκειμένου να κατευνάσει την κατακραυγή της κοινής γνώμης για τη δυνατότητα της τουρκικής πολεμικής βιομηχανίας να μπορεί να χτυπήσει δουλειές και σε σχέση με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα των 150 δισ. ευρώ που πλέον κατ΄ ευφημισμό ονομάζεται SAFE,ρίχνει το ανάθεμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) η οποία λέει επέλεξε το άρθρο 122 Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ (ΣΛΕΕ) ως νομική βάση για την ψήφιση του Κανονισμού για το μέσο δράσης SAFE με αποτέλεσμα εν προκειμένω να γίνει η ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία για την οποία αρκούσαν 15 από τα 27 κράτη μέλη που αντιπροσωπεύουν το 65% του συνολικού πληθυσμού της Ένωσης,οπότε η Ελλάδα δεν μπορούσε να θέσει βέτο προκειμένου να αποκλείσει την Τουρκία από τον εν λόγω πρόγραμμα.

Όμως τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι και το κυβερνητικό αφήγημα καταρρέει σαν χάρτινος πύργος, όπως αποκάλυψα σε ειδική τηλεοπτική εκπομπή στις 9 Ιουνίου 2025 (https://www.youtube.com/watch?v=ebhB3P-9YOU&t=21s).

Το Έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 6^ης Μαρτίου 2025

Όπως είχαμε ήδη αποκαλύψει σε άρθρο μας στις 11 Μαρτίου 2025 με  τίτλο «Ελλάδα και Κύπρος άνοιξαν την Κερκόπορτα για είσοδο της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Άμυνα» (www.notismarias.gr 11/3/2025) «την ώρα που Μητσοτάκης και Χριστοδουλίδης πανηγυρίζουν για τις αποφάσεις του έκτακτου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που συνήλθε στις 6/3/2025 στις Βρυξέλλες με αντικείμενο την Ευρωπαϊκή Άμυνα και την ενίσχυση της Ουκρανίας, τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι τελικά με τις δικές τους υπογραφές άνοιξαν την Κερκόπορτα για είσοδο της Τουρκίας στην πολυδιαφημισμένη Ευρωενωσιακή Άμυνα,  την οποία πλέον ετοιμάζεται να αλώσει ο Ερντογάν».

Και συνέχιζα: «Ειδικότερα, όπως ανέλυσα σε ειδική τηλεοπτική εκπομπή στις 10 Μαρτίου 2025 (https://www.youtube.com/watch?v=jWfwfdMRK-8) στην παράγραφο 7 των Συμπερασμάτων του το έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβουλίου της 6^ης Μαρτίου 2025 αφού υπενθυμίζει «ότι μια ισχυρότερη και ικανότερη Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και τη διατλαντική ασφάλεια και θα λειτουργήσει συμπληρωματικά προς το ΝΑΤΟ» στη συνέχεια «υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας με ομονοούντες εταίρους εκτός ΕΕ».Και προκειμένου να μην υπάρχει καμία αμφιβολία για το ποιοι είναι οι εν λόγω «ομονοούντες εταίροι εκτός ΕΕ» σε εκτέλεση της παραπάνω απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την αμέσως επόμενη ημέρα το ακτύπητο τρίο της ηγεσίας της ΕΕ, δηλαδή ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σοσιαλιστής Αντόνιο Κόστα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και μέλος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν  και η Ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ σε θέματα εξωτερικής πολιτικής φιλελεύθερη ΚάγιαΚάλας οργάνωσαν τηλεδιάσκεψη με τους εν λόγω «ομονοούντες εταίρους εκτός ΕΕ».

Και κατέληγα: «Στην τηλεδιάσκεψη αυτή το πρωί της 7^ης Μαρτίου 2025 συμμετείχαν σύμφωνα και με τη σχετική επίσημη ανακοίνωση «ο RecepTayyip ERDOĞAN, Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Τουρκίας, ο Keir STARMER, Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, ο Justin TRUDEAU, Πρωθυπουργός του Καναδά, ο JonasGahr STØRE, Πρωθυπουργός της Νορβηγίας και ο Kristrún FROSTADÓTTIR, Πρωθυπουργός της Ισλανδίας» (https://newsroom.consilium.europa.eu  7/3/2025).

Σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές κατά τη συνάντηση οι τρεις εκπρόσωποι της ΕΕ «τόνισαν τη σημασία της συνεργασίας με ομονοούντες εταίρους του ΝΑΤΟ για την υποστήριξη της Ουκρανίας και τη διασφάλιση μιας δίκαιης και διαρκούς ειρήνης και για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και άμυνα» (https://www.eunews.it 7/3/2025). Μάλιστα ο Κόστα φέρεται να περιέγραψε τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την Ουκρανία, ενώ η φον ντερ Λάιεν, η ανάδοχος του σχεδίου  ReΑrm Europe εστίασε περισσότερο στην άμυνα».

Επιπλέον είναι χαρακτηριστικό ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 6^ης Μαρτίου 2025 στην παράγραφο 6 στ). των Συμπερασμάτων του προσδιορίζοντας  τον πρώτο κατάλογο τομέων προτεραιότητας για δράσησε επίπεδο ΕΕ πέραν των άλλων συμπεριέλαβε και τα «μη επανδρωμένα αεροσκάφη και συστήματα κατά μη επανδρωμένων αεροσκαφών» (www.consilium.europa.eu, 6/3/2025, σελ.3), φωτογραφίζοντας εν προκειμένω την τουρκική βιομηχανία όπλων. Και όλα αυτά με τη σύμφωνη γνώμη Αθήνας και Λευκωσίας!!!

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 20^ης Μαρτίου 2025

Ακολούθησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 20^ης Μαρτίου 2025 όπου Μητσοτάκης-Χριστοδουλίδης συνέχισαν στο ίδιο μοτίβο υπερψηφίζοντας τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπως ανέλυσα στις 25 Μαρτίου 2025 επίσης σε σχετική τηλεοπτική εκπομπή (https://www.youtube.com/watch?v=e5B87lONjCM).

Έτσι στα Συμπεράσματά του το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο  και δη στην παράγραφο 21 τόνισε ότι «σε συνέχεια των συμπερασμάτων του της 6ης Μαρτίου 2025 και υπό το πρίσμα της λευκής βίβλου για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας της 19ης Μαρτίου 2025, τοΕυρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί να επιταχυνθούν οι εργασίες σε όλους τους άξονεςπροκειμένου να ενισχυθεί αποφασιστικά η αμυντική ετοιμότητα της Ευρώπης εντός της προσεχούς πενταετίας». Για τον λόγο αυτόν κάλεσε «το Συμβούλιο και τους συννομοθέτες να προωθήσουν γρήγορα τις εργασίες επί των πρόσφατων προτάσεων της Επιτροπής. Το ΕυρωπαϊκόΣυμβούλιο ζητεί να ξεκινήσει επειγόντως η υλοποίηση των δράσεων που προσδιόρισεστα συμπεράσματά του της 6ης Μαρτίου 2025 όσον αφορά τις δυνατότητες και νασυνεχιστούν οι εργασίες για τις σχετικές επιλογές χρηματοδότησης»(www.consilium.europa.eu 20/3/2025, σελ.10).

Από τα παραπάνω αποδεικνύεται ότι η λευκή βίβλος της Κομισιόν για την ευρωπαϊκή άμυνα την οποία δημοσιοποίησε στις 6 Μαρτίου 2025 αποτελεί τη βάση για την ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια (https://commission.europa.eu 6/3/2025).

Στην λευκή βίβλο της Κομισιόν και δη στις σελίδες 11,12,16 και 20 περίοπτη θέση καταλαμβάνει το μέσο δράσης SAFE θέμα στο οποίο θα αναφερθούμε παρακάτω.

Την επόμενη ημέρα ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν  και η Ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ σε θέματα εξωτερικής πολιτικής ΚάγιαΚάλας οργάνωσαν και νέα τηλεδιάσκεψη με τους εν λόγω «ομονοούντες εταίρους εκτός ΕΕ» που συμμετείχαν σύμφωνα και με τη σχετική επίσημη ανακοίνωση «ο Πρωθυπουργός της ΙσλανδίαςKristrún FROSTADÓTTIR, ο Πρωθυπουργός της ΝορβηγίαςJonasGahr STØRE, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της ΤουρκίαςRecepTayyip ERDOĞANκαι Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Keir STARMER» (https://newsroom.consilium.europa.eu  21/3/2025).

Αναλύοντας τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 20^ης Μαρτίου  το ευρωπαϊκό τρίο τόνισε μεταξύ άλλων τη δυνατότητα των τρίτων χωρών να συμμετάσχουν στο πακέτο των 800 δισ. ευρώ του ReArmEurope.

Παρουσιάζοντας λοιπόν τους προταθέντες μηχανισμούς χρηματοδότησης για τις απαιτούμενες επενδύσεις στην άμυνα και τις ευκαιρίες για τις χώρες εταίρους που παρουσιάζονται εξ αυτών τόνισαν ότι  «η εθνική ρήτρα διαφυγής θα αποδεσμεύσει έως και 650 δισ. ευρώ δημοσιονομικού χώρου στους προϋπολογισμούς των κρατών μελών. Δεν θα έχει όρους σχετικά με την προέλευση του αμυντικού εξοπλισμού, ως εκ τούτου ο στρατιωτικός εξοπλισμός από χώρες εταίρους μπορεί να επωφεληθεί άμεσα από αυτή». Και συνέχισαν ότι σε σχέση με τα «δάνεια έως 150 δισ. ευρώ, η Νορβηγία και η Ισλανδία μπορούν ήδη να συμμετέχουν άμεσα καθώς είναι μέλη της ενιαίας αγοράς της ΕΕ. Άλλες χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς και η Τουρκίαμπορούν να παρέχουν άμεσα έως και το 35% ενός αμυντικού προϊόντος. Για να αυξηθεί η βιομηχανική συμμετοχή πέραν του 35% είναι απαραίτητη μια εταιρική σχέση ασφαλείας και άμυνας και μια συνακόλουθη συμφωνία». Από την πλευρά τους «οι συμμετέχοντες συμφώνησαν να συντονίσουν τις προσπάθειές τους με στόχο την ενδυνάμωση της Ουκρανίας και την αύξηση της ασφάλειας της Ευρώπης».

Ο Κανονισμός του μέσου δράσης για την ασφάλεια στην Ευρώπη (SAFE)

Επανερχόμενος στη λευκή βίβλο της Κομισιόν θα ήθελα να τονίσω ξανά ότι στις σελίδες 11,12,16 και 20 περίοπτη θέση καταλαμβάνει το μέσο δράσης SAFE. Μάλιστα  στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 19/3/2025 δημοσιεύθηκε και η σχετική πρόταση Κανονισμού με τον τίτλο «ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥγια τη δημιουργία του μέσου δράσης για την ασφάλεια στην Ευρώπη (SAFE) μέσω της ενίσχυσης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας» (com/2025/122/final) (https://defence-industry-space.ec.europa.eu 19/3/2025).

Ήταν έκτασης 50 σελίδων στα Ελληνικά και εκτός από την Αιτιολογική της Έκθεση εμπεριείχε και την πρόταση Κανονισμού για το μέσο δράσης SAFE. Σε σχέση με τη νομική βάση για την ψήφιση του Κανονισμού για το μέσο δράσης SAFE,η Κομισιόν με τον πιο πανηγυρικό και ρητό τρόπο επισήμανε ότι αυτή θα ήταν το άρθρο 122 ΣΛΕΕ το οποίο κατά τη σχετική ψηφοφορία προβλέπει απόφαση με ειδική πλειοψηφία και όχι με ομοφωνία.

Ειδικότερα στη σελ.5 της πρότασης Κανονισμού για το μέσο δράσης SAFE, η   Κομισιόν επισήμανε ότι «η νομική βάση του παρόντος μέσου είναι το άρθρο 122 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ)» και συνέχισε στην ίδια σελίδα τονίζοντας ξανά ότι «το άρθρο 122 της ΣΛΕΕ αποτελεί την κατάλληλη νομική βάση για τη χρηματοδοτικήσυνδρομή για την αντιμετώπιση κρίσεων ή έκτακτων γεγονότων και δεν περιορίζεται σεχρηματοπιστωτικές κρίσεις ή σε κρίσεις χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Το Συμβούλιοδιαθέτει ευρεία διακριτική ευχέρεια προκειμένου να εκτιμήσει αν είναι αναγκαία η προσφυγήστο εν λόγω μέσο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης».

Ακολούθως στο κείμενο του προταθέντος Κανονισμού επαναλαμβάνεται η επιλεγείσα νομική βάση καθώς τονίζεται ότι «το Συμβούλιο της ΕΕ έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδίως το άρθρο 122» κλππροχωρά στην έκδοση του εν λόγω Κανονισμού.

Επομένως Ελλάδα και Κύπρος στις 19/3/2025, ήτοι μια μέρα πριν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 20^ης Μαρτίου έλαβαν γνώση ότι η νομική βάση του Κανονισμού για το μέσο δράσης SAFE είναι το άρθρο 122 ΣΛΕΕ που προβλέπει ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία και όχι με ομοφωνία. Παρά ταύτα ενέκριναν τη σχετική πρόταση της Κομισιόν μιας και όπως προαναφέρθηκε στα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 20^ης Μαρτίου καλούν «το Συμβούλιο και τους συννομοθέτες να προωθήσουν γρήγορα τις εργασίεςεπί των πρόσφατων προτάσεων της Επιτροπής»(www.consilium.europa.eu 20/3/2025, σελ.10).

Τελικά ο Κανονισμός για το μέσο δράσηςSAFEψηφίστηκε από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ μετά από σχετική διαβούλευση και νομοτεχνική επεξεργασία στις 27 Μαΐου 2025 με τη διαδικασία της ειδικής πλειοψηφίας και δημοσιεύθηκε στην επίσημη εφημερίδα της ΕΕ στις 28 Μαΐου 2025 (OJ L, 2025/1106, 28.5.2025).

Ελλάδα και Κύπρος τελικά ψήφισαν υπέρ του Κανονισμού για το μέσο δράσης SAFE

Και το κερασάκι στην τούρτα ήταν ότι τελικά η Ελλάδα αλλά και η Κύπρος ψήφισαν υπέρ του Κανονισμούγια το μέσο δράσης SAFE, όπως αποκάλυψα σε σχετική τηλεοπτικήεκπομπή στις 9/6/2025 (https://www.youtube.com/watch?v=ebhB3P-9YOU&t=21s).

Ναι πρόκειται για τον Κανονισμό τον οποίο ο ίδιος ο Υπουργός Άμυνας Νίκος Δένδιας χαρακτήρισε ως «Κανονισμό της Κερκόπορτας»(www.capital.gr 29/5/2025) μιας και βάζει από την πίσω πόρτα την Τουρκία στη δομή της ευρωπαϊκής άμυνας και ασφάλειας και ξεκλειδώνει για την Άγκυρα σημαντικά ποσά από τα 150 δισ. ευρώ του μέσου δράσης SAFE.

Ο Κανονισμόςτου μέσου δράσης SAFEσε πρώτη φάση εγκρίθηκε σε επίπεδο πρέσβεων των κρατών μελών στις 21 Μαΐου 2025 (www.euronews.com 21/5/2025) και εν συνεχεία εισήχθη για τυπική έγκριση στο ΣυμβούλιοΓενικών Υποθέσεων της ΕΕ στις 27 Μαΐου 2025.

Μάλιστα ο Κανονισμός του μέσου δράσης SAFEψηφίστηκε χωρίς συζήτηση στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της 27^ηςΜαΐου2025 μιας και στο σχετικό δελτίο τύπου επισημαίνεται ότι «στην αρχή της συνόδου, μεταξύ των επονομαζόμενων σημείων «Α» (χωρίς συζήτηση), το Συμβούλιο προέβη στην τυπική έκδοση του νέου επενδυτικού προγράμματος για την άμυνα με την ονομασία SAFE (δράση για την ασφάλεια στην Ευρώπη), ένα άνευ προηγουμένου μέσο ύψους 150 δισ. ευρώ, το οποίο θα ενισχύσει τις αμυντικές δυνατότητες της ΕΕ» (https://www.consilium.europa.eu/el/meetings/gac/2025/05/27/).

Να σημειωθεί ότι η Ελλάδα είχε τη δυνατότητα να ζητήσει ο εν λόγω Κανονισμός να μην ψηφιστεί ως σημείο Α, δηλαδή χωρίς συζήτηση. Αντίθετα μπορούσε να προκαλέσει συζήτηση επί του εν λόγω Κανονισμού ο οποίος ανοίγει το δρόμο στην Άγκυρα για συμμετοχή στις χρηματοδοτήσεις του, τη στιγμή που η Τουρκία κατέχει παράνομα το 37% της Κυπριακής Δημοκρατίας και απειλεί την Ελλάδα με casusbelli.Πλην όμως δεν το έπραξε παρότι είχε θεσμικά τη δυνατότητα αυτή.

Άλλωστε σύμφωνα με το άρθρο 3 του Εσωτερικού Κανονισμού λειτουργίας του Συμβουλίουκαι δη την παράγραφο 6 «η προσωρινή ημερήσια διάταξη διαιρείται σε δύο μέρη αφιερωμένα αντίστοιχα στις νομοθετικές διαβουλεύσεις και στις μη νομοθετικές δραστηριότητες.Το πρώτο μέρος καλείται «νομοθετικές διαβουλεύσεις» και το δεύτερο «μηνομοθετικές δραστηριότητες». Τα σημεία που εγγράφονται σε κάθε ένα από τα δύο μέρη της προσωρινής ημερήσιας διάταξης διαιρούνται σε σημεία Α και σημεία Β. Στα σημεία Αεγγράφονται τα σημεία εκείνα για τα οποία είναι δυνατή η έγκριση του Συμβουλίου χωρίς συζήτηση, πράγμα που δεν εμποδίζει τα μέλη του Συμβουλίου ή τηνΕπιτροπή να εκφράσουν τη γνώμη τους με την ευκαιρία της εγκρίσεως τωνσημείων αυτών και να ζητήσουν την καταχώριση δηλώσεων στα πρακτικά».
Επιπλέον σύμφωνα με την παράγραφο 8 του άρθρου 3 του Εσωτερικού Κανονισμού λειτουργίας του Συμβουλίουπροβλέπεται ότι  «όταν μια θέση σχετικά με σημείο Α ενδέχεται να προκαλέσει νέα συζήτηση ή εάν το ζητήσει ένα μέλος του Συμβουλίου ή της Επιτροπής, το σημείο αυτό αποσύρεται από την ημερήσια διάταξη, εκτός αν το Συμβούλιο αποφασίσει άλλως».

Πλην όμως η Ελλάδα φυγομάχησε αντί να παρουσιάσει πανηγυρικά και δημόσια τις απόψεις της κατά τη λειτουργία της νομοθετικής διαδικασίας στο πλαίσιο του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων και να καλέσει τους Υπουργούς των άλλων κρατών μελών της ΕΕ να λάβουν θέση, εκθέτοντάς τους ενώπιον της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης για τις φιλοτουρκικές τους θέσεις.

Και σαν να μην έφτανε αυτό τελικά από δηλώσεις της Πολωνικής προεδρίας και σχετικά δημοσιεύματα αποδείχθηκε ότι καμία χώρα δεν ψήφισε ΚΑΤΑ και ότι μόνο μια χώρα απείχε και αυτή ήταν η Ουγγαρία (www.euroactiv.com 27/5/2025 και https://global.espreso.tv 27/5/2025).

Επομένως Ελλάδα και Κύπρος ψήφισαν ΥΠΕΡ του κατάπτυστου Κανονισμούγια το μέσο δράσης SAFE.

Και η μεν Κύπρος δεν το έκρυψε μιας και το συνομολόγησεμε δηλώσεις της η ΑναπληρώτριαΥπουργός Εξωτερικών Μαριλένα Ρούνα (www.cbn.cy 28/5/2025)

Η δε Ελληνική κυβέρνηση «εποίησε την νήσσαν».

Πλην όμως «ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον».

 

Νότης Μαριάς, Καθηγητής Θεσμών της ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην

Ευρωβουλευτής και Βουλευτής Ηρακλείου, notismarias@gmail.com

 

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Bigpost.gr

Ακολουθήστε το Bigpost.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις