Μάλιστα ο Ναρέντρα Μόντι προχώρησε και στην υπογραφή με τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη μιας ιδιαίτερα σημαντικής κοινής διακήρυξης με επίκεντρο την άμυνα, την τεχνολογία, την ενέργεια και τη ναυτιλία. Περίοπτη θέση στη διακήρυξη αυτή αλλά και στις δηλώσεις των δυο πλευρών καταλαμβάνει η ένταξη της Κύπρου στον περίφημο οικονομικό διάδρομο Ινδίας-ΕΕ που ακούει όνομα IMEC.

Γράφει ο Νότης Μαριάς

Τούρκος έγινε κυριολεκτικά ο Ερντογάν με την διήμερη επίσκεψη του Ινδού Πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι στη Λευκωσία στις 15-16 Ιουνίου 2025 καθώς ο Ινδός ηγέτης έστειλε ταυτόχρονα πολλαπλά μηνύματα στην Άγκυρα (https://timesofindia.indiatimes.com 16/6/2025).

Και τα μηνύματα αυτά είχαν ακόμη μεγαλύτερη σημασία καθώς η Τουρκία τάχθηκε αναφανδόν υπέρ του Πακιστάν κατά την πρόσφατη θερμή κρίση των σχέσεων Ινδίας-Πακιστάν.

Μάλιστα ο Ναρέντρα Μόντι προχώρησε και στην υπογραφή με τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη μιας ιδιαίτερα σημαντικής κοινής διακήρυξης με επίκεντρο την άμυνα, την τεχνολογία, την ενέργεια και τη ναυτιλία. Περίοπτη θέση στη διακήρυξη αυτή αλλά και στις δηλώσεις των δυο πλευρών καταλαμβάνει η ένταξη της Κύπρου στον περίφημο οικονομικό διάδρομο Ινδίας-ΕΕ που ακούει όνομα IMEC.

Όπως έχουμε αναλύσει σχετικά σε άρθρο μας προ διετίας (www.notismarias.gr 12/11/2023)προκειμένου η Δύση να ανταγωνιστεί τον κινεζικό Δρόμο του Μεταξιού υπογράφτηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2023 στο Νέο Δελχί, Μνημόνιο Συνεργασίας (MOU) ανάμεσα στις ΗΠΑ, την Ινδία, την ΕΕ, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα με στόχο τη δημιουργία του Οικονομικού Διαδρόμου Ινδίας-Μ.Ανατολής-Ευρώπης (India– MiddleEast– EuropeCorridor–IMEC)ώστε να διασυνδεθεί η τεράστια αγορά της Ινδίας με την Ευρώπη. Πρόκειται για ένα σύστημα συνδυασμένων μεταφορών δια θαλάσσης μέσω πλοίων και δια ξηράς, μέσω σιδηροδρόμου που θα ξεκινά από τη Βομβάη και θα καταλήγει στον Πειραιά ο οποίος εκτός από πύλη εισόδου των κινεζικών εμπορευμάτων σχεδιάζεται να μετατραπεί και σε πύλη εισόδου των εμπορευμάτων της Ινδίας.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό ο IMEC θα αποτελείται από δύο ξεχωριστούς Διαδρόμους,  τον Ανατολικό Διάδρομο που θα συνδέει την Ινδία με την Αραβική Χερσόνησο μέσω Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και Σαουδικής Αραβίας και τον Βόρειο Διάδρομο που θα συνδέει την Σαουδική Αραβία σιδηροδρομικά μέσω Ιορδανίας και Ισραήλ με το λιμάνι της Χάιφα και εν συνεχεία δια θαλάσσης με τον Πειραιά απ΄ όπου επίσης σιδηροδρομικά τα εμπορεύματα θα διοχετεύονται στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Ο οικονομικός διάδρομος θα συμπληρώνεται με ένα αγωγό υδρογόνου αλλά και ένα δίκτυο οπτικών ινών δημιουργώντας έτσι μια ψηφιακή λεωφόρο για την μεταφορά δεδομένων με πολλαπλές χρήσεις στο ηλεκτρονικό εμπόριο, στην εκπαίδευση, την τηλεϊατρική κλπ.

Σε σχέση με τον ρόλο που σχεδιάστηκε να διαδραματίσει ο Πειραιάς στο πλαίσιο του  IMEC θα πρέπει να επισημανθεί ότι είχε προηγηθεί η επίσκεψη του Πρωθυπουργού της Ινδίας ΝαρέντραΜόντι στην Αθήνα στις 25 Αυγούστου 2023 ο οποίος δήλωσε με νόημα: «Δεδομένης της θέσης της και των ιστορικά στενών δεσμών μας, θεωρώ ότι η Ελλάδα αποτελεί σημαντική οικονομική, εφοδιαστική και στρατηγική πύλη εισόδου της Ινδίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης γενικότερα. Υπάρχουν εξαιρετικές ευκαιρίες να συναντηθούν οι ινδικές και οι ελληνικές επιχειρήσεις. Υπάρχει δέσμευση σε πολιτικό επίπεδο να διασφαλιστεί αυτό» (https://www.kathimerini.gr 28/8/2023).

Στη συνέχεια Γαλλία, Ιταλία και Ελλάδα άρχισαν να διαγκωνίζονται πλέον για το ποια χώρα θα αποτελέσει τελικά την πύλη εισόδου της Ινδίας στην Ευρώπη μέσω IMEC.

Έτσι ο Μακρόν σε συνέχεια της επίσκεψής του στην Ινδία στις 25-26 Ιανουαρίου 2024 (www.lemonde.fr 29/1/2024) όρισε το γνωστό στέλεχος της γαλλικής βιομηχανίας ενέργειας GerardMestrallet «ως ειδικό Απεσταλμένο» της Γαλλίας για τον IMEC (www.ndtv.com12/2/2024).

Ακολούθησε η επίσκεψη Μητσοτάκη στην Ινδία στις 21 Φεβρουαρίου 2024 και η «ιταλική σφήνα» σε σχέση με τον  IMEC που εκδηλώθηκε στο περιθώριο της συνάντησης Μπάιντεν-Μελόνι στον Λευκό Οίκο την 1η Μαρτίου 2024  καθώς έγινε σαφές ότι η Ρώμη επιθυμούσε να μετατρέψει την Ιταλία σε πύλη εισόδου της Ινδίας στην Ευρώπη μέσω IMEC, παρακάμπτοντας έτσι τον Πειραιά.

Η ένταξη της Κύπρου στον IMEC  συμπληρώνει το παζλ με τον ΝαρέντραΜόντι να εκφράζει «την πεποίθησή του ότι η Κυπριακή Προεδρία στην ΕΕ θα λειτουργήσει ως καταλύτης για την περαιτέρω εμβάθυνση των σχέσεων ΕΕ–Ινδίας, με τον IMEC να αναδεικνύεται σε στρατηγικό έργο για την ειρήνη και την ευημερία στην ευρύτερη περιοχή»  (www.mononews.gr 16/6/2025).

Από την πλευρά του ο Νίκος Χριστοδουλίδης επισήμανε ότι με τον ΝαρέντραΜόντι «είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν θέματα που άπτονται των διμερών σχέσεων, των σχέσεων ΕΕ- Ινδίας, τις περιφερειακές εξελίξεις, τις σημαντικές προοπτικές συνεργασίας στο πλαίσιο του IMEC, του Οικονομικού Διαδρόμου Ινδίας – Μέσης Ανατολής – Ευρώπης και το Κυπριακό» (www.capital.gr 16/6/2025).

Ειδικότερα στο σημείο 6 της Κοινής Διακήρυξης Ινδίας-Κύπρου και υπό τον τίτλο «Συνδεσιμότητα και Περιφερειακή Συνεργασία», αφού επισημαίνεται ότι η Κύπρος και η Ινδία μοιράζονται ένα στρατηγικό όραμα να λειτουργήσουν ως γέφυρες μεταξύ των περιοχών, στη συνέχεια τονίζεται ότι οι ηγέτες των δύο χωρών υπογράμμισαν τη σημασία του Οικονομικού Διαδρόμου Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης (IMEC) ως μια μετασχηματιστική, πολυκομβική πρωτοβουλία που προωθεί την ειρήνη, την οικονομική ολοκλήρωση και τη βιώσιμη ανάπτυξη (www.mea.gov.in 16/6/2025).Μάλιστα καθώς θεωρούν τον  IMEC ως καταλύτη για εποικοδομητική περιφερειακή συνεργασίαοι δύο ηγέτες επανέλαβαν την κοινή τους δέσμευση για την προώθηση της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή και τόνισαν τη σημασία της ενίσχυσης των διαδρόμων διασύνδεσης από την Ινδική χερσόνησο μέσω της ευρύτερης Μέσης Ανατολής προς την Ευρώπη. Αναγνωρίζοντας δε τον ρόλο της Κύπρου ως πύλης προς την Ευρώπη και, σε αυτό το πλαίσιο, την προοπτική της να χρησιμεύσει ως περιφερειακός κόμβος για μεταφόρτωση, αποθήκευση, διανομή και logistics, «χαιρέτισαν την προοπτική οι ινδικές ναυτιλιακές εταιρείες να εγκαθιδρύσουν παρουσία στην Κύπρο, ενθαρρύνοντας την προώθηση της θαλάσσιας συνεργασίας μέσω κοινοπραξιών που περιλαμβάνουν παρόχους ναυτιλιακών υπηρεσιών με έδρα την Κύπρο και την Ινδία, ως μέσο περαιτέρω ενίσχυσης των οικονομικών και υλικοτεχνικών δεσμών»(www.mea.gov.in 16/6/2025).

Μετά απ΄ όλα αυτά πώς να μην γίνει «τούρκος» ο Ερντογάν. Έτσι σύμφωνα με δημοσιεύματα «σαφώς εκνευρισμένοι οι Τούρκοι παρακολουθούν με προβληματισμό την επίσκεψη του Πρωθυπουργού της Ινδίας, ΝαρέντραΜόντι στην Κυπριακή Δημοκρατία — την πρώτη επίσκεψη Ινδού ηγέτη στις ελευθερες περιοχές εδώ και 23 χρόνια.Ωστόσο σύμφωνα με το τουρκικό TRT,  η Τουρκία έχει εκφράσει σθεναρή αντίθεση, δηλώνοντας ότι το έργο δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς τη συμμετοχή της, καθώς, όπως υποστηρίζει,  η πιο βιώσιμη διαδρομή περνά μέσω του τουρκικού εδάφους. Ο Πρόεδρος ΡετζέπΤαγίπΕρντογάν υπογράμμισε τη στρατηγική σημασία της Τουρκίας ως κόμβου παραγωγής και εμπορίου» (www.sigmalive.com 16/6/2025).

Θα πρέπει πάντως να τονιστεί ότι ο Ερντογάνευθείς εξ αρχής το φέρνει βαρέως για τον αποκλεισμό της Τουρκίας από τον IMEC.

Μάλιστα όπως έχουμε αναλύσει σε προγενέστερο άρθρο μας προ διετίας κι ενώ  θα ανάμενε κανείς από την Κίνα να είχε σφοδρές αντιδράσεις ενάντια στον IMEC τα σκληρότερα πυρά προήλθαν τότε από την Τουρκία (www.notismarias.gr 12/11/2023).

Έτσι αμέσως μετά την υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας για τον IMEC τον Σεπτέμβριο του 2023 ο Ερντογάν ο οποίος βρισκόταν στο Νέο Δελχί για τη Σύνοδό Κορυφής των G-20 μαινόμενος αντέδρασε ως εξής: «Λέμε ότι δεν υπάρχει διάδρομος  χωρίς την Τουρκία. Η Τουρκία είναι μια σημαντική βάση παραγωγής και εμπορίου. Η πιο βολική γραμμή για την κυκλοφορία από τα ανατολικά προς τα δυτικά πρέπει να διέρχεται από την Τουρκία» (https://www.newarab.com 12/9/2023).

Με τη σειρά του στις 15 Σεπτεμβρίου 2023 ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας ΧακάνΦιντάν  αναφερόμενος στον IMEC αφού είπε «εμείς, σε ένα σημείο όπου συγκλίνουν τρεις ήπειροι, είμαστε ανοιχτοί σε οποιοδήποτε σχέδιο που προωθεί τη συνεργασία» στη συνέχεια εξαπολύοντας απειλητικά βέλη δήλωσε με νόημα: «Ωστόσο, πρέπει να γίνει γνωστό ότι στην περιοχή μας, η αποτελεσματική και βιώσιμη λειτουργία των διαδρόμων ενέργειας και μεταφορών χωρίς τη συμμετοχή της Τουρκίας δεν είναι δυνατή» (https://www.aa.com.tr 15/9/2023).

Νότης Μαριάς, Καθηγητής Θεσμών της ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής και Βουλευτής Ηρακλείου, notismarias@gmail.com

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Bigpost.gr

Ακολουθήστε το Bigpost.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις