Μητσοτάκης για Τσίπρα: Εσείς θα μπαίνατε σε ένα καράβι που ο καπετάνιος το έστειλε στα βράχια κι έριξε όλη την ευθύνη στο πλήρωμα;

Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, από το 36ο Greek Economic Summit που διοργάνωσε το Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, σχολίασε τα εξής για την παρουσίαση του βιβλίου του Αλέξη Τσίπρα «Ιθάκη»:

«Ήλπιζα ότι θα μέναμε στα θέματα της ατζέντας. Εγώ είπα μια κουβέντα που θέλω να επαναλάβω και να διατυπώσω το ερώτημα. Εσείς θα μπαίνατε σε ένα καράβι που ο καπετάνιος το έστειλε μια φορά στα βράχια; Διαβάζοντας το βιβλίο βλέπω ότι έσπευσε να βγει πρώτος από το πλοίο, πήρε όλες τις σωσίβιες λέμβους και τα σωσίβια και έριξε όλη την ευθύνη στο πλήρωμα».

Δείτε το σχετικό απόσπασμα στο τέλος της συζήτησης μετά το 41:38

Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συμμετείχε σε συζήτηση με τον Πρόεδρο του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου Γιάννη Σαρακάκη, στο πλαίσιο του 36ου Greek Economic Summit, στο ξενοδοχείο Athenaeum InterContinental. Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος Απόστολος Μαγγηριάδης.

«Νωρίς να μιλήσουμε για τις εκλογές του 2027, θα επιδιώξουμε αυτοδυναμία»

«Η πολιτική σταθερότητα αναγνωρίζεται ως προϋπόθεση οικονομικής ευημερίας σε αντιστοίχιση με αυτό που συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

«Την πολιτική σταθερότητα την έχουμε θεσμικά και είναι από τους βασικούς λόγους που η Ελλάδα είναι ελκυστικός επενδυτικός προορισμός. Μπορεί κάποιος να διαφωνεί με τις πολιτικές μας, αλλά κανείς δεν μπορεί να μας κατηγορήσει ότι κάναμε άλλα από αυτά που είπαμε. Η προεκλογική περίοδος ορίζεται από το Σύνταγμα. Είναι νωρίς να μιλήσουμε για τις εκλογές του 2027.

Θεωρώ τις αυτοδύναμες κυβερνήσεις πιο αποτελεσματικές και γρήγορες από τις κυβερνήσεις συνεργασίας και θα επιδιώξουμε αυτοδυναμία. Τον Δεκέμβριο του 2022 πολλοί προέβλεπαν ότι δεν θα έχουμε αυτοδυναμία και οι πολίτες τους διέψευσαν», τόνισε.
«Η Ελλάδα έχει σήμερα από τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην ευρωζώνη»

Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η Ελλάδα έχει σήμερα από τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην ευρωζώνη, όντας ταυτόχρονα δημοσιονομικά υπεύθυνη και επιτυγχάνοντας πρωτογενή πλεονάσματα.

Αναλυτικά η τοποθέτηση του Πρωθυπουργού:

Απόστολος Μαγγηριάδης: Στο πολυετές δημοσιονομικο πλαίσιο 2026-29 που παρουσιάσατε στο Υπουργικό Συμβούλιο, προβλέπεται ρυθμός ανάπτυξης 2,4% το 2026, 1,7% το 2027, 1,6% το 2028 και 1,3% το 2029. Θέλω να ρωτήσω καταρχάς πού οφείλεται αυτή η επιβράδυνση στους ρυθμούς ανάπτυξης; Και θέλω επίσης να ρωτήσω: ποιος θα είναι ο καταλύτης της ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια; Όλοι γνωρίζουν, νομίζω, σε αυτή την αίθουσα ότι το Ταμείο Ανάκαμψης, οι χρηματοδοτήσεις του τελειώνουν. Ποιο είναι το δικό σας σχέδιο για την ελληνική οικονομία με δεδομένο -το έχετε δηλώσει- ότι το 2027 θα επαναδιεκδικήσετε την λαϊκή εντολή;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, κ. Σαρακάκη, σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση να ξαναβρεθώ μαζί σας σε αυτή την καθιερωμένη, πια, ετήσια συζήτηση την οποία κάνουμε.

Κύριε Μαγγηριάδη, πριν απαντήσω για το απώτερο μέλλον, επιτρέψτε μου να κάνω μια πολύ σύντομη επισκόπηση της αναπτυξιακής δυναμικής της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία χρόνια.

Από το 2019, όταν μας εμπιστεύτηκε για πρώτη φορά ο ελληνικός λαός, προτάξαμε την ανάπτυξη αλλά και τη δημοσιονομική συνέπεια ως «κορωνίδες» της πολιτικής μας. Και βλέποντας τα αποτελέσματα αυτής της συνεπούς πορείας την οποία έχουμε χαράξει τα τελευταία χρόνια, νομίζω ότι έχουμε κάθε λόγο -όχι ως κυβέρνηση- ως χώρα και ως κοινωνία να είμαστε ικανοποιημένοι.

Η Ελλάδα έχει σήμερα από τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην ευρωζώνη. Είναι κάτι το οποίο το έχει πετύχει διαχρονικά τα τελευταία χρόνια. Και πετυχαίνει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης ούσα, ταυτόχρονα, δημοσιονομικά υπεύθυνη και επιτυγχάνοντας σημαντικά πρωτογενή πλεονάσματα, τα οποία μας επιτρέπουν να απομειώνουμε το χρέος.

Η απομείωση του χρέους αυξάνει την αξιοπιστία της χώρας, προσελκύει με τη σειρά της περισσότερες επενδύσεις και όσο οι μεταρρυθμίσεις αποδίδουν -βελτιώνουν την παραγωγικότητα της ελληνικής οικονομίας, την εισπραξιμότητα των φόρων- τόσο έχουμε το δημοσιονομικό περιθώριο να μπορούμε να προβαίνουμε σε σημαντικές μειώσεις φόρων, όπως αυτές οι οποίες θα αρχίσουν να υλοποιούνται από τις αρχές του επόμενου έτους, που με τη σειρά τους και αυτές έχουν μια σημαντική αναπτυξιακή δυναμική.

Αυτός, λοιπόν, είναι θεωρώ ένας ενάρετος κύκλος στον οποίο έχουμε μπει. Να μην ξεχνάμε ότι από το 2015 έως και το 2018, την προηγούμενη περίοδο, η ελληνική οικονομία είχε τους χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην Ευρώπη -τους χαμηλότερους, το επαναλαμβάνω-, με μεγάλη διαφορά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Δηλαδή ουσιαστικά αποκλίναμε από την Ευρώπη και μετά το καταστροφικό 2015. Τα λέω αυτά διότι αξίζει να θυμίζουμε μερικές φορές από πού προερχόμαστε, πού είμαστε και πού θέλουμε να πάμε.

Τώρα, μου κάνατε ένα εύλογο ερώτημα για το μέλλον. Καταρχάς, θέλω να σας πω ότι από τη φύση τους οι προβλέψεις οι οποίες μπαίνουν στο μεσοπρόθεσμο, σε αυτό το οποίο αποκαλούμε, αποκαλούσαμε μεσοπρόθεσμο σχέδιο της ελληνικής κυβέρνησης, είναι από τη φύση τους συντηρητικές. Εγώ πιστεύω ότι η ελληνική οικονομία έχει πολύ σημαντικότερη δυναμική να πετύχει υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης και μετά το τέλος της επίπτωσης του Ταμείου Ανάκαμψης.

Μου κάνει εντύπωση η κριτική που μας ασκείται από την αντιπολίτευση τώρα, «τι θα γίνει μετά το Ταμείο Ανάκαμψης;», ουσιαστικά αναγνωρίζοντας ότι το Ταμείο Ανάκαμψης προσέφερε σημαντική αναπτυξιακή δυναμική στην οικονομία, όταν μας ασκούσαν κριτική ότι λίγο-πολύ δεν ξέρουμε τι κάνουμε με το Ταμείο Ανάκαμψης.

Το τι έρχεται, όμως, μετά το Ταμείο Ανάκαμψης, πρέπει να μας απασχολήσει. Να πω τρία στοιχεία, μόνο, τα οποία έχουν σημασία. Η Ελλάδα, ήδη, αυτή τη στιγμή έχει κατανεμημένους πόρους από το επόμενο μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο για την Κοινή Αγροτική Πολιτική και γι’ αυτό το οποίο αποκαλούμε ΕΣΠΑ, κοντά στα 50 δισεκατομμύρια ευρώ. Υπάρχουν και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, κυρίως δανεισμού, τα οποία αυτή τη στιγμή μπορούμε, νομίζω, να τα αξιοποιήσουμε.

Και επίσης θέλω να θυμίσω -και νομίζω ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό και για τις μεγάλες επιχειρήσεις οι οποίες είναι μαζί μας, γιατί πρέπει να προετοιμάζονται για αυτή τη δυνατότητα- ότι αυτή τη στιγμή στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό υπάρχει ένα ταμείο 450 δισεκατομμυρίων ευρώ, Ταμείο Ανταγωνιστικότητας, το οποίο δεν έχει συγκεκριμένες κλείδες κατανομής, αλλά από το οποίο οι ελληνικές επιχειρήσεις και τα ελληνικά επενδυτικά σχέδια μπορούν να διεκδικήσουν σημαντικούς πόρους.

Και τέλος, ας μην έχουμε καμία αμφιβολία ότι η αναπτυξιακή δυναμική θα υποστηριχθεί από τη συνέχιση της εξωστρεφούς επενδυτικής δραστηριότητας της ελληνικής οικονομίας.

Έχουμε μπει σε μία πολύ καλή πορεία ως προς τις επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ: ήμασταν στο 11%, έχουμε πάει στο 17%, ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι το 21%. Έχουμε δουλειά, όμως, ακόμα να κάνουμε.

Και αυτή η βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος, η περαιτέρω βελτίωση με διαρθρωτικές αλλαγές που θα στοχεύουν πια στην παραγωγικότητα της ελληνικής οικονομίας, είναι αυτές που μπορούν να δώσουν παραπάνω αναπτυξιακή δυναμική, η οποία τελικά, βέβαια, πρέπει να μεταφράζεται και σε υψηλότερους μισθούς για τους εργαζόμενους.

Δεν έχω κρύψει ότι ο κεντρικός μας στόχος -το έλεγα πάντα από το 2023- είναι η αύξηση των μισθών και η δίκαιη κατανομή του μερίσματος της ανάπτυξης ανάμεσα στα επιχειρηματικά κέρδη και στην ευρωστία των μισθωτών, οι οποίοι πρέπει και αυτοί να απολαμβάνουν τις επιτυχίες των επιχειρήσεων στις οποίες εργάζονται.

*****

Απόστολος Μαγγηριάδης: Κύριε Πρόεδρε, μιλάτε συχνά για τις μεταρρυθμίσεις. Είστε μια κυβέρνηση που έχει δώσει μια μεταρρυθμιστική πνοή στην οικονομία τα τελευταία χρόνια. Πρόσφατα μιλήσατε για την αλλαγή στο Κληρονομικό Δίκαιο και τις αλλαγές στην Πολεοδομία και μάλιστα τις χαρακτηρίσατε και «μάχες κατά του βαθέως κράτους».

Σήμερα στο κοινό υπάρχει πολύς κόσμος από την αγορά, από τις επιχειρήσεις. Θα σας πουν ότι παρά τα όσα έχουν γίνει όλα τα τελευταία χρόνια, η χώρα δεν έχει καταφέρει ακόμα να ξεπεράσει καθυστερήσεις στην αδειοδότηση, στην απονομή της Δικαιοσύνης -σημαντικό ζήτημα-, στον τρόπο συνολικά με τον οποίο κινούνται οι διαδικασίες.

Και ίσως ακόμα και η υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ ανέδειξε το πόσο ισχυρό παραμένει το βαθύ κράτος στην Ελλάδα. Θα ήθελα να σας ρωτήσω ευθέως αν θεωρείτε ότι το βαθύ κράτος πάντα βρίσκει τρόπους να επιβιώνει στην ελληνική πραγματικότητα, είτε είναι «γαλάζιο», είτε είναι «πράσινο», είτε είναι «κόκκινο».

Κυριάκος Μητσοτάκης: Η μάχη με αυτό το οποίο αποκαλείτε και αποκαλούμε «βαθύ κράτος», δηλαδή με, θα έλεγα, βαθιά ριζωμένες πελατειακές λογικές, είναι συνεχής. Θα κερδηθεί αυτός ο πόλεμος, άσχετα αν μπορεί να χαθούν κάποιες μάχες.

Αναφερθήκατε στα ζητήματα των αδειοδοτήσεων και της επικοινωνίας των επιχειρήσεων με το κράτος, και επιτρέψτε μου να πω ότι αυτό το οποίο ξεκινήσαμε το 2019, μέσα από την ψηφιοποίηση του κράτους και των διαδικασιών του, είναι μία πραγματική επανάσταση για τα δεδομένα της χώρας και αυτό μας πιστώνεται και από τους πολίτες. Θα έλεγα ότι ίσως αφορά περισσότερο τις μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες έχαναν ατελείωτες ώρες σε μία επικοινωνία γραφειοκρατική -παντελώς περιττή- με το κράτος, η οποία ουσιαστικά σε πολύ μεγάλο βαθμό έχει καταργηθεί.

Αναφερθήκατε σε πραγματικές προκλήσεις και μεγάλες μεταρρυθμίσεις οι οποίες υλοποιούνται. Αύριο θα έχω την ευκαιρία να μιλήσω στο Υπουργείο Δικαιοσύνης για να παρουσιάσω λιγότερο γνωστές αλλαγές, οι οποίες ήδη έχουν γίνει, που οδηγούν σε μια σημαντική επιτάχυνση των ρυθμών απονομής της δικαιοσύνης.

Αυτό το οποίο κάναμε, παραδείγματος χάρη, και το οποίο πέρασε χωρίς να συζητηθεί πολύ, η κατάργηση των Ειρηνοδικείων και η ενσωμάτωση των Ειρηνοδικών στα Πρωτοδικεία, ουσιαστικά διπλασίασε τον αριθμό των δικαστών πρώτου βαθμού. Αυτό ήδη έχει επιπτώσεις στην ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης.

Η ψηφιοποίηση της δικαιοσύνης, η χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης για να μπορούμε να καταγράφουμε όλα όσα γίνονται σε μία δίκη και να επεξεργαζόμαστε όλη αυτή την απίστευτη χαρτούρα η οποία υπάρχει ακόμα στη δικαιοσύνη, θα αυξήσει και την παραγωγικότητα και την ποιότητα των αποφάσεων και την ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης.

Στα ζητήματα χρήσεων γης, κρίσιμο ζήτημα: τρία πάρα πολύ σημαντικά ειδικά χωροταξικά τα οποία ετοιμάζονται, τουρισμός, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, βιομηχανία, απολύτως κρίσιμα, σε συνεννόηση και σε συζήτηση με τις επιχειρήσεις θα είναι έτοιμα μέσα στο επόμενο εξάμηνο.

Άρα, αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι οι αλλαγές εκείνες οι οποίες βελτιώνουν ουσιαστικά το επιχειρηματικό περιβάλλον είναι συνεχείς, δεν σταματούν και όπως έχω πει πολλές φορές, το γεγονός ότι έχουμε διαβεί πια το μισό της θητείας μας, δεν μας βάζει στον πειρασμό να «πατήσουμε φρένο» και να σκεφτόμαστε από τώρα εκλογικό σχεδιασμό. Το αντίθετο, θα σας έλεγα.

Οι μεταρρυθμίσεις αυτές για τις οποίες μιλήσατε, παραδείγματος χάρη η μεγάλη μεταρρύθμιση της ουσιαστικά ενσωμάτωσης των πολεοδομιών στο Κτηματολόγιο, είναι μία μεταρρύθμιση που θέλει ένα χρόνο να ολοκληρωθεί και ουσιαστικά θα δώσει αποτελέσματα μετά το 2026.

Είναι, δηλαδή, το θεμέλιο πάνω στο οποίο θα χτιστεί η αναπτυξιακή δυναμική της επόμενης τετραετίας. Όπως τώρα καρπωνόμαστε αναπτυξιακή δυναμική από μεταρρυθμίσεις οι οποίες έγιναν πριν από κάποια χρόνια, το ίδιο εξακολουθεί να ισχύει. Και γι’ αυτό και δεν μιλάω συνήθως με ορίζοντα οκταετίας.

Θέλουμε από τώρα να σχεδιάζουμε -και σχεδιάζουμε και μιλάμε- για την Ελλάδα του 2030, για τα καινούργια εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, για τον τρόπο με τον οποίο το δημόσιο μπορεί να βελτιώσει την παραγωγικότητά του, για το πώς θα παρέχουμε καλύτερες υπηρεσίες στους πολίτες. Όλα αυτά απαιτούν σχεδιασμό. Τώρα, όμως.

Και επειδή δεν θέλω να αποφύγω το ερώτημά σας για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, ο ΟΠΕΚΕΠΕ ήταν -το έχω πει και το επαναλαμβάνω- ίσως η πιο δύσκολη και σύνθετη μεταρρύθμιση την οποία καλούμαστε να κάνουμε. Δοκιμάσαμε πολλές φορές να προσεγγίσουμε το πρόβλημα αυτό -έχω ομολογήσει και εγώ ο ίδιος- αναποτελεσματικά. Και έπρεπε να φτάσει ο κόμπος στο χτένι, να πάρουμε μια τολμηρή απόφαση, ουσιαστικά να καταργήσουμε τον ΟΠΕΚΕΠΕ και να τον ενσωματώσουμε στην ΑΑΔΕ.

Και αυτή η μεταρρύθμιση έχει ένα βραχυπρόθεσμο κόστος, το οποίο το αντιλαμβάνομαι. Ζητώ και πάλι από τους αγρότες μας και τους κτηνοτρόφους μας να δείξουν κατανόηση. Τελικά, τα χρήματα που θα πάρουν οι πολλοί έντιμοι παραγωγοί, αγρότες, κτηνοτρόφοι, θα είναι περισσότερα, γιατί πολύ απλά κάποιοι δεν θα πάρουν λεφτά τα οποία δεν δικαιούνται. Και φαντάζομαι ότι δεν υπάρχει κανείς ο οποίος υποστηρίζει, σήμερα, αυτούς που μπορεί δικαιολογημένα να διαμαρτύρονται και να ισχυρίζονται ότι έπρεπε να εξακολουθούν να τα παίρνουν τα χρήματα αυτά. Τα χρήματα αυτά θα ανακατανεμηθούν στους έντιμους -που είναι και η πλειοψηφία- αγρότες και παραγωγούς, οι οποίοι τελικά θα είναι πιο ωφελημένοι.

Όπως κάθε μεταρρύθμιση, έχει ένα βραχυπρόθεσμο κόστος και ένα μεσοπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο όφελος. Και δεν νοείται ανασυγκρότηση του παραγωγικού τομέα της χώρας και περιφερειακή πολιτική, χωρίς να ολοκληρωθεί αυτή η μεταρρύθμιση. Είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο πρέπει να χτίσουμε μια νέα ματιά, μια νέα, θα έλεγα, συμφωνία αλήθειας την οποία πρέπει να συνάψουμε με τους αγρότες, τους κτηνοτρόφους, τους αλιείς μας.

*****

Απόστολος Μαγγηριάδης: Κύριε Πρόεδρε, τη Δευτέρα ήσασταν στο Λονδίνο και συναντήσατε αρκετό κόσμο από την επενδυτική κοινότητα εκεί. Με δεδομένο ότι στα χρόνια της δικής σας διακυβέρνησης την τελευταία εξαετία, επταετία, έχουν γίνει επενδύσεις, πολλές επενδύσεις, έκρηξη τουριστικής ανάπτυξης, στα ακίνητα επίσης στην Ελλάδα, υπάρχουν άλλα πεδία επενδυτικού ενδιαφέροντος στη χώρα; Μπορούμε, για παράδειγμα, να ενδυναμώσουμε την ελληνική βιομηχανία; Για παράδειγμα, τη φαρμακοβιομηχανία. Μπορεί η ενέργεια, για παράδειγμα, να αποτελέσει ένα πεδίο που θα δούμε μία έκρηξη επενδύσεων το επόμενο διάστημα; Ποιο είναι τελικά το δικό μας συγκριτικό πλεονέκτημα από εδώ και στο εξής;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς η ελληνική οικονομία είναι πολύ πιο διαφοροποιημένη από ό,τι πολλοί πιστεύουν. Ο τουρισμός, προφανώς, παίζει έναν κρίσιμο ρόλο και χαιρόμαστε όταν μπορούμε να προσελκύουμε επενδύσεις που αναβαθμίζουν το τουριστικό μας προϊόν. Δεν έχω κρύψει τη φιλοδοξία μου, που νομίζω ότι πρέπει να είναι και η κοινή φιλοδοξία μας, η Ελλάδα να καταστεί ο πιο ελκυστικός τουριστικός προορισμός στον κόσμο.

Έχουμε αυτή τη δυνατότητα να το κάνουμε, αλλά έχουμε πολύ δρόμο ακόμα να διανύσουμε και θα χρειαστούν ακόμα και στον τουρισμό μας σημαντικές επενδύσεις είτε ανάπτυξη νέων ακινήτων, νέων προορισμών, εκσυγχρονισμός παλιών κτιρίων, παλιών ξενοδοχείων -πιο φιλική προς το περιβάλλον προσέγγιση αυτή από το να χτίζουμε καινούργια κτίρια.

Αλλά από εκεί και πέρα, υπάρχουν πολλοί άλλοι κλάδοι όπου η Ελλάδα έχει πολλά να δώσει. Αναφερθήκατε στην ενέργεια και νομίζω εκεί οι πρόσφατες εξελίξεις δικαίωσαν απόλυτα την πολιτική μας. Η Ελλάδα μετατρέπεται από, θα έλεγα, έναν περιφερειακό παίκτη στον ενεργειακό χάρτη σε πρωταγωνιστή ως διαμετακομιστικό κέντρο ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Και οι συμφωνίες οι οποίες υπεγράφησαν με την αμερικανική πλευρά -να καλωσορίσω και να ευχαριστήσω και την κυρία Πρέσβειρα για τον σημαντικό ρόλο που έπαιξε σε αυτή την προσπάθεια- καταδεικνύουν ακριβώς ότι η Ελλάδα μπορεί να παίξει αυτόν τον ρόλο, να αξιοποιήσει τη γεωγραφική της θέση αλλά και τις υποδομές της, τις οποίες δρομολογεί και τις οποίες μπορεί να ενισχύσει περαιτέρω.

Η Ελλάδα έχει μια ενεργειακή στρατηγική διαφοροποίησης των ενεργειακών της πηγών: πρωταγωνίστρια στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με σημαντική περαιτέρω δυναμική, πρωταγωνίστρια σε έργα αποθήκευσης ενέργειας, πρωταγωνίστρια ως προς την αξιοποίηση του φυσικού αερίου ως μεταβατικού καυσίμου -είναι κάτι το οποίο θα το χρειαστούμε για τις επόμενες δεκαετίες.

Και τώρα πια, και μια χώρα η οποία ξεκινάει και ενεργές, πραγματικές γεωτρήσεις για να εξετάσει αν ενδεχόμενα κοιτάσματα φυσικού αερίου είναι αξιοποιήσιμα. Και σε αυτή την περίπτωση που ενδεχομένως θα είναι, θα συζητάμε για μια πολύ διαφορετική πορεία της ελληνικής οικονομίας.

Αλλά πέραν και από αυτούς τους κλάδους, εγώ αυτό το οποίο βλέπω μιλώντας με εταιρείες του εξωτερικού, είναι ένα ενδιαφέρον το οποίο «ακουμπάει» και τη βιομηχανία. Δεν θα κουραστώ να το λέω: η Ελλάδα έχει μια πολύ σοβαρή μεταποιητική βάση, με εταιρείες οι οποίες είναι εξωστρεφείς και ανταγωνιστικές.

Αναφερθήκατε στη φαρμακοβιομηχανία. Η χώρα εξάγει, καλύπτει παραπάνω από το 10% των αναγκών της Ευρώπης σε γενόσημα φάρμακα. Γίνονται πολύ σημαντικές επενδύσεις στη φαρμακοβιομηχανία και πολλές, μάλιστα, εκτός Αθηνών. Αυτό έχει να κάνει και με την περιφερειακή ανάπτυξη.

Ο τομέας των υπηρεσιών, ο τομέας της υγείας, γιατί όχι, αύριο ο τομέας της εκπαίδευσης με την απελευθέρωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ο τομέας της αγροδιατροφής συνολικά, έχει ακόμα πολλά να δώσει.

Και βέβαια, δεν θα κουραστώ να το λέω, ο τομέας της τεχνολογίας. Η Ελλάδα σήμερα έχει ένα δυναμικά αναπτυσσόμενο οικοσύστημα νέων εταιρειών τεχνολογίας. Έχουμε, και λίγοι το ξέρουν, παραπάνω από 40 επιχειρηματικά κεφάλαια, πολλά εκ των οποίων έχουν χρηματοδοτηθεί από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους που επενδύουν, σήμερα, σε ελληνικές startup.

Έχουμε ελληνικές εταιρείες οι οποίες, πια, είναι μονόκεροι, αξίζουν, δηλαδή, παραπάνω από 1 δισ. ευρώ, και αυτές οι εταιρείες δημιουργούν πολύ καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας και μας επιτρέπουν επίσης να προσελκύσουμε Έλληνες από το εξωτερικό.

Αυτήν την Κυριακή στη Νέα Υόρκη θα γίνει μια πολύ σημαντική εκδήλωση, οργανώνεται από το Υπουργείο Εργασίας, όπου σχεδόν όλες οι μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις, πολλές εκ των οποίων είναι παρούσες σήμερα, θα βρεθούν και θα έρθουν σε επαφή με ανθρώπους ταλαντούχους στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίοι σκέφτονται να γυρίσουν πίσω στην Ελλάδα. Και αυτό το «πάντρεμα» το κάνει με πολύ επαγγελματικό τρόπο το ελληνικό κράτος, όχι οι ιδιωτικές εταιρείες εξεύρεσης εργασίας.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Και έχετε δώσει και πολλά κίνητρα γι’ αυτούς που θέλουν να επαναπατριστούν.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Έχουμε δώσει σημαντικά κίνητρα. Έχουμε ανατρέψει το brain drain. Επιστρέφουν περισσότεροι από όσους φεύγουν.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Το έχετε ποσοτικοποιήσει; Έχετε μια εικόνα στο μυαλό σας για το πόσος κόσμος μπορεί να επιστρέψει πίσω;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Κοιτάξτε, αυτή τη στιγμή εκτιμούμε και -επειδή, προφανώς, ο κόσμος φεύγει, πάντα θα φεύγει από την Ελλάδα-, τα στοιχεία των τελευταίων δύο ετών δείχνουν ότι σε ετήσια βάση επιστρέφουν περισσότεροι από όσοι φεύγουν.

Και σε μία εποχή όπου υπάρχει παγκόσμιος ανταγωνισμός για ταλέντο, όπου οι επιχειρήσεις -το ξέρετε καλύτερα από εμένα- από εκεί που είχαν μεγάλη προσφορά εργασίας, δυσκολεύονται να βρουν εργαζόμενους, το γεγονός ότι υπάρχουν ταλαντούχοι Έλληνες εκτός Ελλάδος είναι ένα μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα για τη χώρα. Και σας ενθαρρύνω πραγματικά να συμμετέχετε σε αυτές τις πολύ όμορφες εκδηλώσεις. Θα βρείτε εξαιρετικούς ανθρώπους, οι οποίοι θέλουν να επαναπατριστούν. Αλλά αυτό δεν ισχύει μόνο για τις ελληνικές εταιρείες.

Διάβαζα κάπου ότι η Ελλάδα σήμερα είναι ο κορυφαίος προορισμός για συνταξιούχους από το εξωτερικό, οι οποίοι θέλουν να έρθουν να εγκατασταθούν στην Ελλάδα. Η Ελλάδα πια είναι προορισμός για ξένους εύπορους, πλούσιους ανθρώπους, οι οποίοι θέλουν να εγκατασταθούν στην Ελλάδα και να απολαύσουν το καθεστώς «non-dom».

Όλα αυτά προσθέτουν στην αναπτυξιακή δυναμική της πατρίδας μας και την καθιστούν έναν ευρύτερα ελκυστικό προορισμό.

Άρα, για να καταλήξω, μία ελληνική οικονομία αρκετά διαφοροποιημένη σε σχέση με το παρελθόν, όπου, όμως, ένας πρέπει να είναι ο κανόνας: παραγωγικότητα, εξωστρέφεια, ανταγωνιστικότητα, επένδυση στην ποιότητα.

Η Ελλάδα δεν είναι μια χώρα η οποία ανταγωνίζεται με βάση το φθηνό κόστος εργασίας. Το ανάποδο πρέπει να γίνει. Οι μισθοί πρέπει να αυξηθούν περισσότερο και πρέπει ταυτόχρονα να βελτιωθεί η παραγωγικότητα και η ποιότητα των προσφερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών.

Άρα, το δικό μας σχέδιο για την μετεξέλιξη, γιατί δεν συζητάμε για αλλαγή, το παραγωγικό μοντέλο της χώρας έχει ήδη αλλάξει. Η Ελλάδα σήμερα οφείλει την ανάπτυξή της πολύ περισσότερο στις επενδύσεις και στην εξωστρέφεια από ό,τι στο παρελθόν όπου η ανάπτυξη ήταν δανεικά και κατανάλωση. Και αυτό το μοντέλο ξέρουμε όλοι που κατέληξε.

Αυτό το μοντέλο αλλάζει. Δεν είναι «θα αλλάξει», δηλαδή δεν ψάχνουμε ένα καινούργιο παραγωγικό μοντέλο, το έχουμε ήδη δρομολογήσει και πρέπει να επιμείνουμε σε αυτόν τον δρόμο και να τον διανύσουμε με ακόμα μεγαλύτερη ταχύτητα.

*****

Απόστολος Μαγγηριάδης: Κύριε Πρόεδρε, αναφερθήκατε στα ενεργειακά, που είναι ένας πάρα πολύ σημαντικός τομέας για τη χώρα. Τις προηγούμενες εβδομάδες ολοκληρώθηκαν πολύ σημαντικές συμφωνίες με την αμερικανική κυβέρνηση. Η Ελλάδα γίνεται ένας κόμβος μεταφοράς αμερικανικού LNG. Ο Κάθετος Διάδρομος τα επόμενα χρόνια θα προμηθεύσει αμερικανικό φυσικό αέριο στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.

Ωστόσο, η αίσθηση που αποκομίζουμε όλοι είναι ότι οι γεωπολιτικές ισορροπίες συνεχώς αλλάζουν. Θα ήθελα να σας ρωτήσω: επειδή η Ευρώπη σήμερα ποντάρει στην απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, μήπως η Ελλάδα έχει για πολλά χρόνια δεσμευτεί σε ένα ακριβό καύσιμο και επηρεαστεί σε βάθος χρόνου η ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας της;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Η απόφαση της Ευρώπης για οριστική απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο είναι ειλημμένη και θεωρώ μη αναστρέψιμη.

Θέλω να θυμίσω ότι η χώρα πήρε μία απόφαση δραστική το 2019, ακολουθώντας μία πορεία η οποία σε έναν βαθμό είχε ήδη προδιαγραφεί, να απεξαρτηθεί πρακτικά πλήρως από τον λιγνίτη, με την επιχειρηματολογία ότι το καύσιμο ήταν και ρυπογόνο, ως προς τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, και εξαιρετικά ακριβό, λαμβάνοντας υπόψη τις τιμές των δικαιωμάτων ρύπων του θερμοκηπίου.

Η χώρα θα χρειαστεί -όχι μόνο η Ελλάδα- μεταβατικό καύσιμο. Το μεταβατικό καύσιμο είναι το φυσικό αέριο. Θα ήταν πολύ καλύτερα από το να εισάγουμε φυσικό αέριο να βρούμε το δικό μας. Μακάρι να γίνει αυτό και θα άλλαζε, θα ήταν, να το πω στα αγγλικά, πραγματικό game changer αυτό εάν συνέβαινε.

Γιατί θέλω να θυμίσω ότι με αφορμή την ενεργειακή κρίση μετά τον Covid, πληρώναμε περίπου 1 δισεκατομμύριο για εισαγωγές φυσικού αερίου, ξαφνικά φτάσαμε να πληρώνουμε 7 δισεκατομμύρια για εισαγωγές φυσικού αερίου. Όπως καταλαβαίνετε, και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών οι εισαγωγές ενέργειας έχουν πολύ μεγάλη σημασία.

Άρα, η Ελλάδα θέλει φυσικό αέριο, θέλει διαφοροποιημένες πηγές φυσικού αερίου και χτίζουμε μία στρατηγική σχέση σε βάθος με τις ΗΠΑ, η οποία έχει και ενεργειακά και γεωπολιτικά χαρακτηριστικά.

Η Ελλάδα νομίζω ότι μπορεί -και τα έχει καταφέρει μέχρι στιγμής- να ισορροπεί ανάμεσα στο γεγονός ότι είμαστε μία χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πρωτεργάτης, θα έλεγα, πια, εξελίξεων για να γίνει η Ευρώπη πιο ανταγωνιστική, προστατεύοντας ταυτόχρονα τη στρατηγική μας σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η οποία, όπως βλέπετε, τέμνει τις κυβερνήσεις και τα κόμματα και την οποία έχουμε καταφέρει να αξιοποιήσουμε προς όφελος μας με τρόπο πολύ ουσιαστικό.

Διότι δεν είναι μόνο οι σημαντικές ενεργειακές συμφωνίες, που νομίζω ότι πράγματι τις αντιλήφθηκε σωστά η ελληνική κοινωνία ως μια σημαντική αναβάθμιση της χώρας μας. Μιλάμε και για τις μεγάλες επενδύσεις οι οποίες γίνονται στον τομέα της τεχνολογίας, με όλους τους μεγάλους τεχνολογικούς «παίκτες» να είναι ουσιαστικά παρόντες στην Ελλάδα.

Και με μια, θα έλεγα, δυνατότητα της χώρας μας να μπορεί να προσελκύσει κεφάλαια από τις Ηνωμένες Πολιτείες και σε πολλούς διαφορετικούς τομείς.

Άρα, η σχέση αυτή με τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι μια στρατηγική σχέση με γεωπολιτικό, οικονομικό, ενεργειακό αποτύπωμα, την οποία η κυβέρνηση μας και η κυβέρνηση του Προέδρου Trump έχει όλη τη διάθεση να καλλιεργήσει και να ενισχύσει ακόμα περισσότερο.

*****

Απόστολος Μαγγηριάδης: Κύριε Πρόεδρε, θα επιμείνω λίγο στα ενεργειακά για να περάσουμε λίγο και στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. Η παρουσία των αμερικανικών εταιρειών στις κοινοπραξίες για την έρευνα υδρογονανθράκων είναι μια εγγύηση ασφαλείας για την περιοχή μας; Και θεωρείτε ότι η αμερικανική πολιτική μπορεί να οδηγήσει σε μια συνολική διευθέτηση στα ζητήματα της νοτιοανατολικής Μεσογείου; Το λέω και με αφορμή τη συνέντευξη του Αμερικανού πρέσβη στην Άγκυρα, την περασμένη Κυριακή, στην εφημερίδα «Καθημερινή». Είπε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως κονίαμα για να έρθουν δυο χώρες πιο κοντά». Εσείς επιθυμείτε μια τέτοια παρέμβαση;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, είναι αρκετά προφανές ότι όταν αμερικανικοί κολοσσοί ενδιαφέρονται για την αξιοποίηση δυνητικών κοιτασμάτων εντός της ευρύτερης ελληνικής επικράτειας, εντός υδάτων, θαλασσών όπου η Ελλάδα ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα, ότι αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό, διότι έτσι ασκεί κανείς έμπρακτα την κυριαρχία του και τα κυριαρχικά του δικαιώματα. Όχι στα λόγια, στην πράξη.

Και εδώ δεν συζητάμε μόνο για την Exxon, η οποία θα προχωρήσει σε μια ερευνητική γεώτρηση εντός των επόμενων 18 μηνών, άρα είναι κάτι το οποίο είναι πολύ άμεσο, συζητάμε προφανώς και για την παρουσία και της Exxon και της Chevron νοτίως της Κρήτης. Με αυτόν τον τρόπο επιβεβαιώνονται έμπρακτα, όχι στα λόγια, τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στα θαλάσσια οικόπεδα νοτίως της Κρήτης. Οπότε αυτό, νομίζω, είναι πολύ προφανές ότι έχει τη δική του σημασία, η οποία δεν νομίζω ότι χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη επεξήγηση.

Από εκεί και πέρα, εγώ θα σας πω ότι ως προς τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αυτές είναι αυτοτελείς. Η Ελλάδα επιδιώκει -το έχω πει πολλές φορές- τον διάλογο με την Τουρκία. Νομίζω ότι έχουμε πετύχει ένα καλύτερο κλίμα τα τελευταία χρόνια, χωρίς να υποχωρήσουμε από τις βασικές μας θέσεις και χωρίς να ανατρέπουμε την κεντρική μας θεώρηση ότι η Ελλάδα πρέπει διαρκώς να ισχυροποιείται σε όλα τα επίπεδα προκειμένου να μπορεί να διαπραγματευτεί, όσο το δυνατόν πιο ισχυρή, με την Τουρκία τη βασική μας διαφορά, που δεν είναι άλλη από την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Τώρα, και αυτή είναι μία συζήτηση η οποία λαμβάνει χώρα μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας.

*****

Απόστολος Μαγγηριάδης: Κύριε Πρόεδρε, να κλείσουμε με την εσωτερική πολιτική. Η επιχειρηματική κοινότητα αναζητά πάντα πολιτική σταθερότητα, η οποία, όπως αποδείχθηκε και τα τελευταία επτά χρόνια, φέρνει και οικονομική σταθερότητα. Και όπως απέδειξε η εμπειρία της προηγούμενης δεκαετίας, η έλλειψη οικονομικής σταθερότητας φέρνει και πολιτική αβεβαιότητα στη χώρα.

Επειδή οι εκλογές πλησιάζουν, οι εθνικές εκλογές, μέσα στους επόμενους 18 μήνες, μπορεί η χώρα να αντέξει μία μακρά προεκλογική περίοδο και αλλεπάλληλες εκλογές;

Το λέω γιατί είναι προφανές ότι ο δικός σας στόχος είναι μία αυτοδύναμη τρίτη θητεία, αν ωστόσο δεν πετύχετε μία τρίτη αυτοδύναμη θητεία, το ερώτημα εδώ είναι: με ποιες άλλες πολιτικές δυνάμεις θα επιδιώξετε να σχηματίσετε κυβέρνηση;

Και ένα δεύτερο ερώτημα, αν μου επιτρέπετε, επειδή έχετε κυβερνήσει δύο φορές με ένα αυτοδύναμο σχήμα, θεωρείτε ότι μία κυβέρνηση συνεργασίας μπορεί να λειτουργήσει το ίδιο αποτελεσματικά;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, η πολιτική σταθερότητα αναγνωρίζεται εντός και εκτός Ελλάδος ως προϋπόθεση οικονομικής ευημερίας. Και το λέω αυτό κάνοντας μία γέφυρα με το δεύτερο ερώτημά σας, σε αντίστιξη με αυτό το οποίο γίνεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπου είτε υπάρχουν κυβερνήσεις τελείως δυσλειτουργικές είτε κυβερνήσεις συνεργασίας δυσκολεύονται ακόμα και να ψηφίσουν προϋπολογισμό, με προφανείς συνέπειες στην οικονομική απόδοση των χωρών αυτών.

Άρα, η οικονομική σταθερότητα την οποία έχουμε εξασφαλίσει, την οποία έχουμε υπερασπιστεί και την οποία έχω θεσμικά υπηρετήσει, εξαντλώντας τα συνταγματικά όρια των τετραετιών και τιμώντας με αυτόν τον τρόπο, πιστεύω, την εμπιστοσύνη του ελληνικού λαού, νομίζω ότι αυτά έχουν μια ξεχωριστή και ιδιαίτερη σημασία.

Και νομίζω ότι είναι ένας από τους βασικούς λόγους που η Ελλάδα σήμερα είναι ελκυστικός επενδυτικός προορισμός, διότι ακριβώς υπάρχει ένας οδικός χάρτης, ο οποίος οδηγεί με ασφάλεια στο μέλλον και μια κυβέρνηση η οποία κάνει αυτά τα οποία λέει.

Διότι θέλω πραγματικά να σας ζητήσω να αναλογιστείτε ποια ήταν η ατζέντα με την οποία εκλέχθηκε αυτή η κυβέρνηση το 2023 και να δείτε σε ποιο βαθμό είμαστε συνεπείς σε αυτά τα οποία κάνουμε. Μπορεί κάποιος να διαφωνεί με τις πολιτικές μας, και αυτό είναι απολύτως θεμιτό σε μια δημοκρατία, αλλά κανείς δεν μπορεί να μας κατηγορήσει ότι κάναμε άλλα από αυτά τα οποία είπαμε. Αυτά για τα οποία εκλεγήκαμε είναι αυτά τα οποία υλοποιούμε και με την ίδια ακριβώς στρατηγική θα προσέλθουμε και στις εκλογές του 2027.

Άρα, μακρά προεκλογική περίοδος δεν πρόκειται να υπάρξει. Η προεκλογική περίοδος είναι αυτή η οποία ορίζεται από το Σύνταγμα. Μέχρι την τελευταία στιγμή εμείς θα ασκούμε το δικό μας έργο.

Και από εκεί και πέρα, είναι νωρίς να μιλήσω για τις εκλογές του 2027, αλλά τα διλήμματα νομίζω θα είναι πολύ καθαρά και στις εκλογές του 2027: θα συνεχίσουμε μια πορεία στο μέλλον, αν μπορούμε πραγματικά να μιλάμε για την Ελλάδα του 2030 και αν τελικά υπάρχει εναλλακτική πολιτική πρόταση, εναλλακτικό, θα έλεγα, πρόσταγμα, εναλλακτικό πρόγραμμα σταθερότητας και ευημερίας της χώρας.

Από εκεί και πέρα, για να απαντήσω ευθέως στο ερώτημά σας, βεβαίως και θεωρώ τις αυτοδύναμες κυβερνήσεις πολύ πιο αποτελεσματικές, πολύ πιο γρήγορες από τις κυβερνήσεις συνεργασίας. Αυτός, εξάλλου, είναι και ο σκοπός και ο λόγος για τον οποίο επιδιώκω και επιδιώκουμε να είμαστε αυτοδύναμοι και στις επόμενες εκλογές.

Και θέλω να θυμίσω απλά ότι τα ίδια ακριβώς ερωτήματα μου είχαν τεθεί και το 2022, αντίστοιχη εποχή πάλι το 2022, τον Δεκέμβριο του 2022, ενόψει των εκλογών του 2023, όταν πολλοί προέβλεπαν ότι δεν θα είχαμε αυτοδυναμία και τελικά οι πολίτες τους διέψευσαν σε δύο απανωτές εκλογικές αναμετρήσεις.

Απόστολος Μαγγηριάδης: Δεν μπορώ να μην μπω στον πειρασμό, κ. Πρόεδρε. Αυτή την ώρα ο κ. Τσίπρας παρουσιάζει το βιβλίο του, την «Ιθάκη». Θα ήθελα να ρωτήσω αν εσείς βλέπετε ή αν θέλετε τον κ. Τσίπρα αντίπαλό σας στις επόμενες εκλογές.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ήλπιζα ότι θα μέναμε στα θέματα της ατζέντας μας, αλλά κοιτάξτε, εγώ είπα μια κουβέντα και δεν θέλω να μιλήσω πολύ για τον κ. Τσίπρα.

Απλά, είπα μια κουβέντα, την οποία θέλω να επαναλάβω και να θέσω το ερώτημα, εάν εσείς θα εμπιστευόσασταν και θα ξαναμπαίνατε σε ένα καράβι το οποίο ο καπετάνιος το έριξε ήδη μια φορά στα βράχια.

Διαβάζοντας αποσπάσματα, λίγα αποσπάσματα από το βιβλίο, το μόνο το οποίο θα προσέθετα σε αυτό είναι ότι ο καπετάνιος δεν το έριξε απλά στα βράχια, έσπευσε και βγήκε πρώτος από το πλοίο, πήρε τις σωσίβιες λέμβους και τα σωσίβια και έριξε όλη την ευθύνη στο πλήρωμα.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Bigpost.gr

Ακολουθήστε το Bigpost.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις