e-λιανικό: Προσδοκίες και ερωτηματικά

Πρόκειται για ένα έργο συνολικού προϋπολογισμού 80 εκ. ευρώ με σκοπό την επιδότηση δαπανών για τη δημιουργία ή την αναβάθμιση ηλεκτρονικών καταστημάτων (e-shop) σε μικρομεσαίες λιανεμπορικές επιχειρήσεις (ΚΑΔ 47). Το ύψος της επιχορήγησης για την ανάπτυξη e-shop φτάνει τις 5.000 ευρώ, ενώ το ποσό για την απλή αναβάθμιση ανέρχεται στα 1.500 ευρώ. Για τη συμμετοχή στο Πρόγραμμα απαιτείται: (1) η ύπαρξη φυσικού καταστήματος λιανικής πώλησης ειδών και (2) η αναστολή λειτουργίας για τουλάχιστον μία μέρα από τις 18 Μαρτίου 2020 και μετά. Επιπλέον, βασικό κριτήριο για την αξιολόγηση κάθε επενδυτικής πρότασης είναι η μείωση κατά 20% ή περισσότερο του κύκλου εργασιών μιας επιχείρησης κατά τη διάρκεια του 4ου τριμήνου του έτους 2020 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του έτους 2019. Συνολικά φαίνεται να επωφελούνται 18.000 επιχειρήσεις.

Η συγκεκριμένη δράση έχει ήδη δεχθεί έντονες κριτικές, ίσως και λόγω των αστοχιών του πρόσφατου παρελθόντος (βλ. φιάσκο τηλεκατάρτισης με το «σκοιλ ελικικου»). Ωστόσο, εγώ θα ήθελα να σταθώ στην ουσία της υπόθεσης και να εξετάσω αν πράγματι επωφελείται μια επιχείρηση του λιανεμπορίου από την ύπαρξη ενός ηλεκτρονικού καταστήματος. Καταρχάς θα πρέπει να αναφέρω σε αυτό το σημείο ότι μέχρι τον περασμένο Νοέμβριο –σύμφωνα με θεσμικούς εκπροσώπους– το 83% των λιανεμπορικών επιχειρήσεων δε διέθετε κάποιο ηλεκτρονικό κανάλι διανομής. Έτσι, αντιλαμβάνεται κανείς ότι το διάστημα που η αγορά παρέμεινε ερμητικά κλειστή ή λειτούργησε με την πατέντα του click away, ωφελημένοι βγήκαν κυρίως οι μεγάλοι παίκτες της αγοράς με οργανωμένες ιστοσελίδες για online παραγγελίες. Αντίθετα, οι ιδιοκτήτες μικρών καταστημάτων αναγκάστηκαν να επιστρατεύσουν την ευρηματικότητα τους προκειμένου να επικοινωνήσουν με δυνητικούς πελάτες. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν εκείνα που έδωσαν τη λύση, αφού με φωτογραφίες, μικρά βίντεο αλλά ακόμα και με βιντεοκλήσεις μέσα από μεγάλες πλατφόρμες, οι έμποροι προσπάθησαν να παρουσιάσουν τα προϊόντα τους.

Σίγουρα, οι δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία στις μέρες μας είναι σημαντικές, και στην περίπτωση της αγοράς δίνουν ανάσα στους επαγγελματίες στην εποχή της COVID-19. Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η τεχνολογία επικουρεί και δε δύναται στο πλαίσιο ενός μικρού γειτονικού καταστήματος να υποκαταστήσει την προσωπική επαφή και περαιτέρω την εύρυθμη λειτουργία του. Σημαντικό, επίσης, ρόλο παίζει και ο κλάδος στον οποίο δραστηριοποιείται μια επιχείρηση του λιανεμπορίου, καθώς κάποιοι από αυτούς εμφανίζουν ορισμένες ιδιαιτερότητες που δεν ευνοούν τις ηλεκτρονικές συναλλαγές. Για παράδειγμα, τα καταστήματα ένδυσης και υπόδησης εμφανίζουν μεγάλες δυσκολίες να προσελκύσουν καταναλωτές, αφού για να φτάσει κανείς στην ολοκλήρωση της παραγγελίας θα πρέπει πρώτα να δοκιμάσει αυτό που θέλει να αγοράσει. Και αυτός είναι ο λόγος που κατά την εορταστική περίοδο αλλά και τώρα που το λιανεμπόριο βρίσκεται στον πάγο, οι συγκεκριμένοι κλάδοι αποτελούν τους μεγάλους χαμένους της οικονομίας, μαζί βέβαια με την εστίαση. Κι αν κάποιοι οραματίζονται ότι με εργαλεία 3D και τεχνολογία επαυξημένης πραγματικότητας θα δοθεί λύση σε τέτοιου είδους επιχειρήσεις, νομίζω ότι δεν έχουν καλή αίσθηση της καταναλωτικής συμπεριφοράς. Ας μην πέφτουμε, λοιπόν, στην παγίδα ότι οι τομείς του λιανεμπορίου είναι ισότιμοι. Τα μέτρα που λαμβάνονται για την ανακούφιση των επαγγελματιών θα πρέπει να είναι στοχευμένα ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες.

*Οικονομολόγος / Διδάσκων στο Τμήμα Logistics του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Bigpost.gr

Ακολουθήστε το Bigpost.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις